Kurumsal Risk Yönetimi ERM Nedir? Nasıl Yapılır?

Riskler, kurumsal iş süreçlerinin olmazsa olmazlarındandır. Peki, kurumsal risk tanımı nedir ve kurumsal riskler nasıl yönetilebilir? Yazımızda sizin için derledik.

Risk Nedir?

Risk, bir olayın ya da durumun gerçekleşmesi halinde hedeflere ulaşmayı engelleyebilecek olumsuz sonuçların ortaya çıkma olasılığı olarak tanımlanabilir.
Risk; maddi kayıplar, itibar zararları, operasyonel aksaklıklar veya çevresel etkiler gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir. Bu olası zararların kurumların büyümesine, kültürüne veya kâr marjına zarar vermemesi için etkili bir risk yönetimi yapmak gerekir.

Kurumsal Risk Yönetimi Nedir?

Kurumsal risk yönetimi (ERM - Enterprise Risk Management), bir organizasyonun karşılaşabileceği tüm riskleri bütüncül bir yaklaşımla yönetme sürecidir.
ERM; stratejik, operasyonel, finansal ve uyum risklerini kapsar. Kurumsal risk yönetiminin amacı, kurumun hedeflerine ulaşmasına yönelik tehditleri azaltmaktır. Ancak ERM, riskleri sadece izlemekle kalmaz; aynı zamanda risklerin tanımlanması, ölçülmesi, kontrol edilmesi ve sürekli olarak değerlendirilmesini gerektirir.

Kurumsal Risk Yönetimi Neden Önemlidir?

Kurumsal risk yönetimi (ERM), riskleri proaktif bir şekilde yönetmeyi sağlar. Belirsizliklerin giderek arttığı günümüz iş dünyasında ERM, kurumların sadece olası tehditleri minimize etmesine değil aynı zamanda riskleri fırsata çevirmesine de yardımcı olur. Bu sayede şirketler;

• Stratejik kararlar alırken kararlarını daha sağlam temellere dayandırabilir.
• Ani krizlere karşı daha dayanıklı olur.
• Uzun vadeli büyümeyi destekleyen bir risk yönetim kültürü oluşturabilir.

Kurumsal Risk Yönetimi Nasıl Yapılır?

Bir kurum, olası riskleri tespit edip yönetmek için birkaç adımdan oluşan bir süreç kurgulayabilir. Kurumsal risk yönetim süreci en basit haliyle aşağıdaki adımlardan oluşur.

Risklerin Tanımlanması

Bu adımda şirketin karşılaşabileceği stratejik, operasyonel, finansal ve uyum riskler belirlenir.
Risklerin tespitinde önemli olan, iç ve dış faktörleri göz önüne almaktır.

• İç faktörler: Kurumun doğrudan kontrol edebileceği ve iç dinamiklerinden kaynaklanan riskleri ifade eder. Bu faktörler şirketin kendi yapısına, süreçlerine ve operasyonlarına bağlıdır. Örneğin organizasyonel yapıda yönetimin zayıf olması, karar alma süreçlerinin yavaş ilerlemesi veya iç çatışmalar gibi iç faktörler kurum için risk doğurabilir.
• Dış faktörler: Kurumun doğrudan kontrol edemediği faktörlerdir. Ancak bu faktörler yine de kurum üzerinde büyük etkiye sahip olabilir. Bir başka tabirle bu faktörler dış çevreden kaynaklanan riskleri kapsar. Örneğin enflasyon, ekonomik durgunluk, faiz oranlarındaki dalgalanmalar veya döviz kuru değişiklikleri gibi makroekonomik unsurlar, kurumun mali sağlığını etkileyebilir ve risk oluşturabilir.

Risklerin Değerlendirilmesi

Bu aşamada, önceden tanımlanan riskler potansiyel etkileri ve gerçekleşme olasılıklarına göre değerlendirilir. Bu sayede risklerin öncelik sırası belirlenir ve kurum hangi riskin öncelikli olarak ele alınacağına karar verebilir.

Risklerin Kontrolü ve Yönetimi

Bu adımda riskleri minimize etmek veya tamamen ortadan kaldırmak için stratejiler geliştirilmelidir. Bu stratejilere örnek olarak riskten kaçınma, risk azaltma, risk paylaşımı gibi seçenekleri gösterebiliriz.

• Riskten kaçınma: Bir riskin tamamen ortadan kaldırılması veya riski doğuran faaliyetlerin durdurulmasıdır. Örneğin: tehlikeli bir projeyi iptal etmek.
• Risk azaltma: Riskin gerçekleşme olasılığını veya etkisini azaltmaya yönelik adımlar atmaktır. Örneğin: siber güvenlik önlemlerini artırmak.
• Risk paylaşımı: Riski başka bir tarafla paylaşmak veya devretmek olarak tanımlanabilir. Mesela sigorta yaptırmak veya işin bir kısmını bir taşeron firmaya devretmek şeklinde olabilir.

Risk İzleme ve Raporlama

Sürekli izleme ve düzenli raporlamalar yoluyla risklerin durumu takip edilir. Risklerdeki değişiklikler göz önüne alınarak yönetim stratejileri güncellenir.

Risk Kültürünün Oluşturulması

Kurumsal risk yönetiminin sürdürülebilir olması için kurum genelinde risk farkındalığı ve kültürü yaygınlaştırılmalıdır. Bu süreçte tüm çalışanlar risk yönetimine katkıda bulunacak şekilde bilgilendirilir ve yönlendirilir.

Kurumsal Risk Yönetiminin Şirketlere Sağladığı Faydalar Nelerdir?

Bu faydalardan bazıları şöyle:
-ERM, şirketlerin karşılaşabileceği riskleri önceden tespit ederek stratejik kararların daha bilinçli ve güvenli bir şekilde alınmasını sağlar.

• Olası kriz durumlarına hazırlıklı olmayı sağlayarak, şirketin ani değişiklikler veya beklenmedik olaylar karşısında daha dirençli olmasına yardımcı olur.
• Risklerin erken aşamada tespit edilip yönetilmesi, potansiyel mali kayıpların azaltılmasına yardımcı olur.
• Yasal uyumu artırarak cezalardan ve yasal risklerden korunmayı sağlar.
• Risklerin etkin bir şekilde yönetilmesi, şirketin itibarını koruyarak müşteriler, yatırımcılar ve paydaşlar nezdinde güven oluşturur.
• İyi yönetilen riskler, şirketin yenilikçi adımlar atmasını ve fırsatları daha cesurca değerlendirmesini sağlar.
• İç İşleyişin Verimliliğini Artırır.