KDV’den Matrah Hesaplama
KDV nedir, neden alınır? KDV’den matrah hesaplama formülü nedir, bu hesaplama nasıl yapılır? Sorularınızın cevabı yazımızda.
KDV Nedir, Ne İşe Yarar?
Devletin, kamu harcamalarında kullanmak üzere gerçek ve tüzel kişilerden aldığı vergi çeşitleri bulunur. Bu vergilerden biri de KDV’dir. Katma değer vergisi birçok ülkede farklı isimlerle yürürlüktedir.
Ülkemizde KDV’nin tarihi 1985 yılına dayanır. Katma Değer Vergisi, vergi mükellefleri tarafından kattıkları artı değer üzerinden aylık olarak ödedikleri vergi türüdür. KDV’yi ürün veya hizmetlerin üretiminde ilk aşamadan son aşamaya kadar olan zaman diliminde her aşamada eklenen değer üzerinden alınan vergi çeşidi olarak da tanımlayabiliriz.
KDV’nin günümüzde en çok rastladığımız şekli ise, satılan ve alınan ürün ya da hizmetin sonucunda dolaylı olarak ödenen vergidir. Yaptığımız neredeyse her alışveriş ve satın almada KDV payı dolaylı olarak alınır. KDV’nin işlevi; amacı ve ödenmesi kanunlarla belirlenir, nasıl ya da hangi oranda ödeneceği değişiklik gösterir.
KDV oranları nelerdir?
Ülkemizde Katma Değer Vergisi uygulamasında üç farklı oran vardır. Ürün ve hizmetlerde yüzde 1, 10 ve 20 oranları üzerinden Katma Değer Vergisi uygulanır. En çok karşılaşılan oran yüzde 20 olmakla birlikte ürün veya hizmet çeşidine göre farklılıklar olabilir.
%1 KDV Oranı Uygulanan Ürün ve Hizmetler
Temel gıda ürünlerine %1 KDV uygulanır. Bu ürünlere pirinç, bulgur, nohut gibi bakliyat ürünleri ile su, çay, şeker, yağ, et, süt gibi ürünler örnek gösterilebilir.
%10 KDV Uygulanan Ürün ve Hizmetler
Resmi Gazete’de 7 Temmuz 2023 tarihinde yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklik ile KDV oranı önceden %8 olan ürün ve hizmetlerin KDV oranı %10’a yükseltildi. %10 KDV uygulanan ürün ve hizmetlere bazı örnekler:
- Tekstil ürünleri
- Çanta, bavul gibi ürünler
- Tiyatro, sinema, müze ve otel gibi kültürel ve sosyal etkinlikler
%20 KDV Uygulanan Ürün ve Hizmetler
Yine 7 Temmuz 2023’te yapılan değişikliklerle öncesinde %18 KDV uygulanan ürün ve hizmetlere, bu tarihten itibaren %20 oranında KDV uygulanacağı açıklandı. Bu ürün ve hizmetlere bazı örnekler şöyle:
- Mobilya ve beyaz eşya
- Araba
- Sigara ve alkol
KDV Hesaplaması Nasıl Yapılır?
KDV hesaplamaları internet üzerinden kolaylıkla erişebileceğiniz programlarla yapılabilir. Bu programlarda KDV hesaplaması yapılmak istenen tutar girilir. Ardından ürün veya hizmet için belirlenmiş olan bir vergi oranı (%1, %10 ve ya % 20) seçilir. Bu işlemlerin sonucunda program karşınıza KDV hariç veya KDV dahil hesaplamasına göre sonuçlar çıkarır.
Mikro Yazılım’ın KDV hesaplama aracı ile işleminizi kolayca gerçekleştirebilirsiniz.
KDV Hesaplama Örneği
KDV hesaplamasını kendiniz de yapabilirsiniz. KDV hesaplaması KDV dahil ve hariç olmak üzere iki formül ile yapılabilir.
KDV dahil ve KDV hariç tutarları öğrenmek için aşağıdaki formülleri kullanabilirsiniz:
- KDV hariç için: (KDV hariç tutar) x [1 + (KDV Oranı/100)]
- KDV dahil için: (KDV dahil tutar) / [1 + (KDV Oranı/100)]
KDV Dahil Hesaplama
KDV dahil hesaplama yapmak için şu formül kullanılır:
(Net tutar) x (1+ vergi oranı)
Örneğin %20 KDV uygulanan 1000 liralık bir ürün için formülü uygulayalım:
1000 x (1 + 20/100)
KDV dahil fiyat bu formül doğrultusunda 1200 lira olur.
KDV Hariç Hesaplama
Bu hesaplamayı yapmak için şu formül kullanılır:
( Brüt tutar ) / (1 + (Vergi oranı)
Az önceki örnekten hareketle, KDV dahil fiyatı 1200 lira olan bir ürünün KDV hariç fiyatını bulmak için şu işlemi yaparız:
1200 / (1 + 20/100)
Bu sayede ürünün KDV hariç fiyatının 1000 lira olduğu bilgisine ulaşırız.
KDV Matrahı Nedir?
Satış faturalarının KDV hariç tutarlarının 1 aylık zaman dilimindeki toplamı KDV matrahı olarak adlandırılır. Bazı ürünlerde KDV’ye ek olarak özel tüketim vergisi yani ÖTV uygulanır. Bu tür ürünlerde hesaplanan ÖTV, KDV matrahına dâhil edilmez.
KDV matrahı, ürün veya hizmetin KDV eklenmeden önceki tutarını belirtir. KDV’den matrah hesaplanabilmesi için KDV tutarı ve oranının bilinmesi gerekir.
KDV’den Matrah Hesaplama Formülü
KDV’den matrah hesaplamak için gerekli olan formüller şu şekildedir:
- KDV Tutarı / KDV Oranı x 100 = Matrah (KDV Hariç Tutar)
- Matrah + KDV Tutarı = KDV Dâhil Tutar (Toplam)
- Matrah = KDV tutarı / (KDV oranı/100) şeklindedir.
- Örneğin, bir ürüne yüzde 20 KDV oranı ile 30 lira vergi ödenmişse matrah 30/ (20/100) işleminden 150 Türk Lirası’dır.
