Metaverse Nedir? Etkileri Nelerdir?

06.04.2022 Muhasebe ve Finans E-Dönüşüm Genel 5dk

Muhasebe ve Finans E-Dönüşüm Genel

Son dönemin en heyecanlandıran başlıklarından biri hiç şüphesiz metaverse. Acaba bilimkurgu romanlarından fırlamış gibi duran bu kavram, hayatımızın bir parçası hatta hayatımızın her anınını etkileyen bir sanal evren haline gelecek mi? Bu yazımızda, sınırları olmayan, tahmin edilenin çok ötesindeki yaratıcı dünyası ve elbette distopik karanlık tarafları ile birlikte metaverse’ün ne demek olduğunu, tarihini ve güncel durumunu inceleyeceğiz.

Metaverse 101

Metaverse, oyunlardan yapay zekaya, fintek sistemlerinden NFT trendine kadar birçok farklı alanı birleştiren bir terim haline geldi. Günümüzde geliştirilen AR/VR uygulamalarının, NFT tabanlı sanat eserlerinin, merkeziyetsiz Finans (DeFi) çözümlerinin veya 5G teknolojisinin metaverse deneyimlerini artırmada rolü oldukça büyük. Peki, nereden çıktı bu metaverse?

Metaverse’i ilk kez 1992 yılında Snow Crash isimli bilimkurgu tarzı romanda yer alan ve bir tür sanal gerçeklik evreni olarak tasvir edilen, gerçeklikten uzak bir terim olarak gördük. AR/VR teknolojisininin birçok günlük eylemi sanal hale dönüştürebilecek kadar gelişmesi ve Ready Player One isimli filmin dünya çapında yarattığı heyecan neticesinde tekrar gündeme geldi.
Metaverse ile ilgili son günlerde yaşanan en flaş gelişmelerden biri de Facebook’ta yaşandı. Şirketin kurucusu ve CEO’su Mark Zuckerberg, Facebook’un bir metaverse şirketi olacağı yönünde açıklamalar yaptı. Çok geçmeden bu vizyon değişikliğine yönelik olarak ürünlerin bağlı bulunduğu çatı firmanın ismi de “Meta” olarak değiştirildi. Dünyanın en büyük teknoloji şirketlerinden biri olan şirketin bu kadar köklü bir değişiklik yaşaması nedeniyle teknoloji dünyasının bütün odağı metaverse oldu.

Metaverse Nedir?

Metaverse; halihazırda hayatımızda olan çok oyunculu sanal ortamların (MMO oyunlar, sanal toplantılar vb), internet üzerindeki içeriklerin, Artırılmış Gerçeklik (AR), Sanal Gerçeklik (VR) ve blockchain teknolojilerinin birleştirilmesi sonucunda oluşturulması planlanan, sanal ile gerçeğin eş zamanlı olarak deneyimlenebileceği yeni bir dijital alemdir.
Bu yeni evrende kullanıcıların, sanal ve gerçeklik arasında keskin geçişler yaşamamaları için birçok imkan sağlanır. Sunulan tüm içerik ve deneyimlere ister Artırılmış Gerçeklik (AR) ister Sanal Gerçeklik (VR) ile her an ve her yerden erişilebilir. Öyleki bu evrende gerçek kişileri temsilen dijital avatarlar bulunur. Sanal ve gerçeğin iç içe geçtiği metaverse’te avatarlarınız sayesinde eş zamanlı olarak birçok ortamda var olabilirsiniz. Gerçek ve sanal dünyada yatığınız eylemler gerçek zamanlı olarak birbirlerini etkileyebilir.

İnternet ve Metaverse’ün Farkı Nedir?

Günümüzde kullandığımız internet ile gelecekteki Metaverse’ü karşılaştıracak olursak mevcut internetin, bilginin ve verilerin kullanıcılar tarafından karşılıklı olarak paylaşıldığı bir ortamken, Metaverse’ün salt bilginin çok ötesinde tam anlamıyla kapsayıcı üç boyutlu içeriklerin ve de deneyimin paylaşıldığı bir yer olarak tasarlandığını söyleyebiliriz. Çünkü artık web sitelerine veya sosyal ağlara bilgisayarların veya mobil cihazların iki boyutlu ve sınırları olan ekranlar üzerinden ulaşmak yerine Sanal Gerçeklik (VR) veya Artırılmış Gerçeklik (AR) gözlükleri ile bağlanacağız. Yani kısaca 2 boyutlu internet, yerini 3 boyutlu kapsayıcı sanal ortamlara bırakacak.

Metaverse’ün Geleceği

Metaverse’ü açıklarken “planlanır” ve “amaçlanır” gibi ifadeler kullandık. Çünkü aslına baktığımızda metaverse hala gelişmekte ve geliştirilmekte olan çok yeni bir kavram. Metaverse ile ilgili yapılan çalışmalara bakarak metaverse’ün nasıl olacağına dair varsayımlarda bulunuyoruz.
Günümüzde ideal metaverse deneyimini yaşayabileceğimiz teknolojik altyapı, yalnızca sayılı birkaç noktada bulunuyor. Metaverse’le ile ilgili çözülmesi gereken bir diğer konu ise bileşenleri… Metaverse’ü oluşturan AR / VR teknolojileri, MMO (mass multiplayer online) oyunlar, dijital sanal ikizler, dünyanın 3D taranmış sanal kopyaları, NFT tabanlı sanat eserleri ve blockchain uygulamaları gibi teknolojilerin birlikte çalışmaları gerekir. Bu teknolojileri birbirlerinden bağımsız olarak kullansak da gerçek bir metaverse deneyimi için bir araya gelmesi gerekir.

Metaverse ile İlgili Gelişmeler Nelerdir?

Karmaşık olduğu kadar heyecan verici ve merak uyandırıcı bir kavram olan metaverse ile ilgili yalnızca Meta şirketi değil aynı zamanda Microsoft, Epic Games, Roblox ve Nvidia gibi teknoloji devleri de çalışmalar yürütüyor ve bu çalışmalar için büyük fonlar ayırıyor.
Örneğin Epic Games 2021 yılı başında sadece Metaverse alanındaki çalışmalar için 1 milyar dolara yakın yatırım aldı. Metaverse ortamında düzenlenen ilk büyük konseri Travis Scott verdi ve bu konseri 12.3 milyon kullanıcı izledi.

Metaverse ve Perakende Sektöründeki Değişiklikler

Metaverse’ün hayatımıza girmesiyle değişeceği düşünülen sektörlerden biri de perakende alışveriş. Alışveriş deneyimini artırılmış gerçeklikle buluşturma imkanı veren metaverse, bütün mağaza alışkanlıklarımızı yeniden şekillendirecek.
Gündemi yakından takip edenlerin rastladığını tahmin ettiğimiz Walmart’ın dijital konsept mağazasının prototipine dair bir video ile market alışverişi hakkında bazı ipuçları elde edebildik. Videoda, kısıtlı bir market alanında değişen reyonlardan beğendiğimiz ürünleri alışveriş arabasına koyuyoruz, ödemeyi kripto paralar ile gerçekleştiriyoruz ve ürün gerçek dünyada evimize geliyor. Bir konsept olarak servis edilen bu videodan da anlaşılacağı üzere satın alma alışkanlıklarımız bir hayli değişecek.

Metaverse ile yalnızca teknoloji devlerinin ilgilenmediğinden bahsetmemiz gerekir. Tekstil dünyasından tanıdığımız bir spor giyim devi olan Nike’ın metaverse dünyası ile ilgili attığı oldukça önemli adımdan bahsedelim. Şirket, RTFKT Studios’u satın aldı. NFT ayakkabılar üreten bir stüdyonun Nike gibi bir şirket tarafından satın alınması, dijital varlıklarla ilgili gelişmelerin hızlanacağını gösteriyor.

Türkiye’de Metaverse ve Geleceği

Metaverse ile ilgili gelişmeler yalnızca dünyada değil ülkemizde de bir hayli arttı. Ülkemizde dijital para birimlerine olan ilginin dünyaya kıyasla bir hayli fazla olması şirketleri metaverse ile ilgili d beklentiye soktu diyebiliriz. Örneğin hazır giyim markamız D’S Damat, GoArt Metaverse ile işbirliği yaparak kendi dijital koleksiyonunu hazırlamakta olduğunu açıkladı.

Metaverse ve Arsa Alım Trendi

Son olarak metaverse ile ilgili arsa alım trendlerinden bahsedebiliriz. Birçok teknoloji sever veya yatırımcının, Decentraland ve Sandbox gibi platformlar üzerinden arsa aldığı haberleri duyuldu. Metametric Solutions’a göre, Metaverse platformlarındaki gayrimenkul satışları 2020 yılında yarım milyon doları aştı.
Şirketin Sandbox, Decentraland, Cryptovoxels ve Somnium olmak üzere dört büyük Metaverse platformundaki gayrimenkul satışları, 2021’de 501 milyon dolara ulaştı. 2022 yılı için ise 1 milyar doları aşan satış rakamlarına ulaşılması planlanıyor.

Metaverse’te Arsa Nasıl Alınır?

Metaverse arsa alım satımı, bu evrende en çok ilgi gören yatırımlardan biri oldu. Birçok teknoloji tutkunu, en kazançlı yatırımın arsa alımı olduğu iddiasında bulunur.
Metaverse üzerinden alınan arsalar daha sonra satılabilir veya kiralanabilir. Bu sayede satın alınan arsa ile pasif gelir
sağlanabilir.

Sanal dünyaları oluşturan şirketler tarafından belirlenen sisteme göre her metaverse, sabit bir boyuta sahip sınırlı sayıdaki parsellerden oluşur. Örnek olarak en çok tercih edilen platformlardan olan Decentraland Metaverse 90.601 (16m x 16m), Sandbox Metaverse 166.464 (96 x 96 adet) parselden oluşuyor. Bu gibi platformlardan arsa alan kullanıcılar, arazileri dijital binalar, araçlar, oyunlar veya diğer birçok 3B nesne ile inşa edebilir ve bu varlıkları kiraya vererek gelir elde edebilir.

Bir sanal evrende arsa sahibi olabilmek için şu adımları takip edebilirsiniz:

Öncelikle arsasını alacağınız metaverse platformunu belirleyin.
Metaverse arsası alacağınız platformda alışveriş yapabilmek için dijital bir cüzdana sahip olmalısınız. Bunun için daha önce elinizde olan vey ayeni açacağınız herhangi bir kripto para borsasını kullanabilirsiniz.
Cüzdanınızı oluşturduktan sonra metaverse arazisi almak için seçtiğiniz platformda geçerli coinlerden satın alın. Eğer alacağınız arazi Sandbox’taysa cüzdanınıza SAND yüklemelisiniz. SAND gibi metaverse coin’leri birçok kripto borsasından direkt alabilirsiniz veya ETH ya da DAI’nız varsa bunları SAND ile değiştirebilirsiniz.
Platforma uygun coin’leri elde ettikten sonra belirlediğiniz miktarı hesabınıza aktarın.
Belirlediğiniz bütçeye ve getiri oranlarına göre bir ada ve parsel seçin.
Bu adımların ardından bir tek alımı onaylamak ve işlemleri tamamlamak kalıyor.

Metaverse Arsası Satan Platformlar

Yukarıda Sandbox ve Decentraland gibi popüler platformlardan bahsetmiştik. Bu iki platformun dışında Metaverse evreninde arazi satın alabileceğiniz diğer bazı pazar yerleri ise şunlar: