Sevk İrsaliyesi Nedir? Sevk İrsaliyesi Fatura Yerine Geçer Mi?

Bu yazımızda sevk irsaliyesi ve e-irsaliyeyi tüm boyutlarıyla anlattık. Ayrıca sevk irsaliyesini fatura yerine kullanıp kullanamayacağınızı açıkladık.

Sevk İrsaliyesi Nedir?

Bir firmanın bir miktar ürününün satımını gerçekleştirmek için o ürünlerin başka adreslere taşınmasına ihtiyacı varsa, taşınma işlemlerinin gerekli olan bilgilerinin işlendiği bir belge çıkartmak durumundadır. Bu belgeye sevk irsaliyesi adı verilir.
Bu ürünlerin nakil işleminin, firmanın kendine ait adresleri arasında veya başka firmaların adreslerine gönderilmesinde fark olmaksızın sevk irsaliyesi çıkarılmak durumundadır.

e-İrsaliye Nedir?

e-İrsaliye, normal kağıt irsaliye ile aynı özelliklere ve hukuki niteliğe sahiptir ve Vergi Usul Kanunu gereğince sevk irsaliyelerinde bulunması gereken bütün bilgileri içerir.
Normal irsaliyeden tek farkı, dijital ortamda düzenlenmesidir. Maliye Bakanlığı’na bağlı Gelir İdaresi Başkanlığı tarafından standartları ve formatı belirlenen e-irsaliye sayesinde işletmeler, kendilerine ait verileri yıllarca güvenle saklayabilir ve istenilen belgeye her an erişebilirler.

Sevk İrsaliyesi Nasıl Düzenlenir?

Sevk irsaliyesi aşağıdaki başlıkta açıklayacağımız bilgilerin eklenmesiyle oluşturulur.

• Eğer satılan ürün satıcı tarafından sevk edilirse irsaliye de satıcı tarafından düzenlenir. Eğer ürün alıcı tarafından sevk edilirse irsaliyeyi de alıcının düzenlenmesi gerekir.
• Sevk irsaliyesi 3 nüsha halinde hazırlanır. En az 3 nüsha olarak düzenlenmeyen sevk irsaliyesi düzenlenmiş sayılmaz ve bu durum usulsüzlük olarak kabul edilir.
• Bazen bazı durumlara özel olarak daha fazla nüshaya da ihtiyaç duyulabilir. Hazırlanan nüshalardan 2’si ürünü taşıyan araçta bulunur.
• Araçta, satılan ürünlerin de olması gerekir. Olası bir maliye denetiminde irsaliyeli bir malın araçta yüklü olmaması satıcıya ceza verilmesine sebep olur.
• Sevk irsaliyesinin düzenlendiği tarih ile sevk tarihi belgeye not edilmek zorundadır.
• Düzenlenme ve sevk tarihi aynı güne denk gelirse bu iki tarih ayrı ayrı belirtilir. Bu iki tarihten biri eksikse sevk irsaliyesi geçersiz sayılır.

Sevk İrsaliyesinde Hangi Bilgiler Yazılmak Zorundadır?

Sevk irsaliyesini hazırlayan taraf, gönderici, alıcı ve gönderilen malın nakil işlemi esnasında gerekli olabilecek bütün bilgilerini sevk irsaliyesine yazmalıdır. Gerekli olacak bilgiler ve yasal bazı zorunluluklar şu şekildedir:

• Belgenin sevk irsaliyesi olduğunu gösterir ibare
• Sevk irsaliyesini düzenleyen kişinin adı, soyadı, firmadaki unvanı, firma adresi, firmanın kayıtlı olduğu vergi dairesinin bilgileri, firmanın vergi numarası
• Sevk irsaliyesinde belirtilen nakledilecek olan ürünü alacak kişinin adı, soyadı, adresi, varsa vergi dairesi numarası ve hesap numarası
• Sevk irsaliyesine konu olan ürünün miktarı ve bu ürünün ne olduğu
• Ürünün taşıyıcıya teslim tarihi
• Müteselsil irsaliye numarası
• Noter tasdik mühür şekli
• Sevk irsaliyesini düzenleyen tarafın ürünü taşıyan ve teslim alan kişilerin imzaları

Sevk İrsaliyesi, Düzenlenmesi Zorunlu Bir Belge Midir?

Sevk irsaliyesinin, ürünü taşıyan kişi veya firma tarafından düzenlenmesi kesinlikle zorunludur. Bir yerden başka bir yere sevk edilecek ürünün nakli satıcı tarafından gerçekleştirilecekse satıcı, alıcı tarafından üstlenilecekse alıcı sevk irsaliyesini düzenlemek durumundadır.

Sevk İrsaliyesi Fatura Yerine Geçer Mi?

Sevk irsaliyesi fatura yerine geçmez.
Her iki belgenin kullanım amaçları ve şekilleri birbirinden ayrıdır. Sevk irsaliyesi, yukarıda belirttiğimiz gibi ürünün bir adresten farklı bir adrese taşınma işlemi için düzenlenirken, fatura o ürünün satışı için düzenlenir. Bu iki farklı kullanım türü nedeniyle, herhangi bir belge beyanı zorunluluğu oluşması durumunda sevk irsaliyesi fatura yerine ve fatura da sevk irsaliyesi yerine gösterilemez.
Sevk irsaliyesi ve ürünün satış faturası arasındaki en temel fark, faturanın üzerinde bulunması gereken malın satış tarihi, ödeme tutarı gibi ürün satışıyla alakalı göstergeler bulunmasıdır. Sevk irsaliyesi üzerinde bu bilgiler yer almadığından, bu belge fatura yerine geçmesi mümkün değildir.
Herhangi bir ürün satışında sevk irsaliyesi yanında herhangi bir hukuki olumsuzluk yaşanmaması için fatura çıkarılması da gereklidir. Sevk irsaliyesinin düzenlenmesinin ardından fatura çıkarılabilmesi için 7 günlük süre tanınır. Bunun dışında bir çözüm daha vardır: irsaliyeli fatura.

İrsaliyeli Fatura Nedir?

Bir ürünün bir adresten başka bir adrese sevk edilmesinde hazırlanması yasal bir zorunluluk olan sevk irsaliyesi ve faturanın ayrı ayrı düzenlenmeden tek belgede hazırlanmasına irsaliyeli fatura denir. Bu belgede irsaliye de ve faturada belirtilmesi gereken bütün bilgiler bulunur.
İrsaliyeli faturayla birlikte, sevk irsaliyesinin ardından hazırlanması için 7 gün süre tanınan faturaya gerek kalmaz. Bu sayede firmalar tek bir belge düzenleyerek zaman ve maliyet tasarrufu yapmış olur.

İnternet Üzerindeki İşlemler için e-Fatura veya e-Arşiv Fatura Sevk İrsaliyesi Yerine Geçer Mi?

İnternet üzerindeki işlemlerde, ürünlerin tesliminde satıcı tarafından e-Fatura veya e-Arşiv Fatura düzenlenir.
Bu belgelerin sevk irsaliyesi yerine geçebilmesi için e-fatura üzerine düzenleme tarihiyle birlikte saat ve dakikası yazılması ve “irsaliye yerine geçer” yazısı eklenmesi gerekir.
Bu eklemelerin ardından matbu çıktısı satıcı tarafından imzalanmalıdır.