Vergi Gecikme Cezası Nedir? Oranları Ne Kadardır?

Devletin vatandaşlardan kamu hizmetlerine harcamak üzere aldığı vergi; kimin ne kadar ve nasıl ödediği, ödemediği takdirde nasıl cezalara tabi olacağı sorularıyla her zaman gündemimizde. Bu yazıda ödenmeyen verginin doğuracağı cezalardan söz edeceğiz.

Vergi Nedir?

Vergi gecikme cezasının detaylarına girmeden önce verginin ne olduğunu hatırlayalım…
Devletin halktan kamu hizmetlerine harcamak için kanunlara göre doğrudan ya da belli malların ederinin üzerinden dolaylı olarak topladığı para olan vergi, gerçek ve tüzel kişilere yüklenmiş bir ekonomik yükümlülüktür. Devlet bu ekonomik yükümlülük ile kendisine altyapı hizmetleri için kaynak yaratır, ülkenin büyümesine katkı sunar ve gelir dağılımını düzenler.

Kim Ne Kadar Vergi Öder?

Vergi ödemeleri toplumsal sınıf farkına bakılmadan tüm halktan alınır. Ancak vergi miktarını gelir ve ödeme gücü belirler.
Dünyadaki pek çok vergi sistemi gibi Türkiye’deki sistem de beyan usulüyle çalışır. Kişiler ve kurumlar, kazançlarını elektronik olarak da doldurulabilen vergi beyannamesi ile beyan ederek bu kazançlar üzerinden vergi öder.

Vergi Zamanında Ödenmezse ya da Hiç Ödenmezse Ne Olur?

Devlet hem gelirini beyan etmeyen kişi ve kurumları belirlemek hem de verginin ödenip ödenmediğini görmek için kimi zaman vergi incelemesi ve başka kontroller yapar.
Vergi beyannamesi verildikten sonra bir tahakkuk fişi alınır. Bu fişte ilgili verginin ödenme zamanı yazar. Eğer vergi bu tarihe kadar ödenirse cezasız ödenir. Bu tarih geçilirse artık bir vergi gecikme cezası söz konusu olacaktır.
Gecikmenin, vergi gecikme cezası haricinde bir cezası olmaz ancak yüksek vergi tutarlarında vergi dairesi banka hesabınızı bloke ettirebilir ve vergi borçluları kamu ihalelerine kabul edilmeyebilir.

Vergi Gecikme Cezası Nasıl Olur?

Bir örnekle açıklayacak olursak:
Şubat ayının 25’i akşamına dek ödenmesi gereken ancak geciktirilen 1.000 TL + KDV’lik bir ödeme olduğunu düşünelim. Bu ödeme sonraki ayın 1’inde kapatılırsa 5 günlük bir gecikme faizi ödenir.
Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) açıkladığı güncel Gecikme Zammı Tablosu şöyledir:

01/03/1984 - 31/08/1985 Tarihleri arasında01/01/1981 - 29/02/1984 Tarihleri arasında

GENEL TEBLİĞ NO /	MADDE NO/B.K.K. NO	UYGULAMA TARİHLERİ	ORANI
7782 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	14/11/2023 tarihinden itibaren	Her Ay için	% 3,5
5801 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	21/07/2022 tarihinden itibaren	Her Ay için	% 2,5
1947 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	30/12/2019 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 1,6
1592 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	02/10/2019 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 2
1266 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	01/07/2019 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 2,5
62 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı	05/09/2018 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 2
2010/965 Sayılı B.K.K.	19/10/2010 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 1,40
2009/15565 Sayılı B.K.K.	19/11/2009 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 1,95
438	21/04/2006 Tarihinden İtibaren	Her Ay için	% 2,5
434	02/03/2005-20/04/2006 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 3
5035 Sayılı Kanunun 4. maddesi	02/01/2004 - 01/03/2005 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 4
429	12/11/2003 - 01/01/2004 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 4
422	31/01/2002 - 11/11/2003 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 7
415	29/03/2001 - 30/01/2002 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 10
411	02/12/2000 - 28/03/2001 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 5
408	20/01/2000 - 01/12/2000 Tarihleri arasında	Her Ay için	% 6
403	09/07/1998 - 19/01/2000 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 12
391	01/02/1996 - 08/07/1998 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 15
389	31/08/1995 - 31/01/1996 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 10
383	08/03/1994 - 30/08/1995 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 12
381	30/12/1993 - 07/03/1994 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 9
378	01/01/1990 - 29/12/1993 Tarihleri arasında	Tüm Aylar için Aylık	% 7
		Diğer Aylar için Aylık	% 7
375	01/01/1989 - 31/12/1989 Tarihleri arasında	İlk 4 Ay için Aylık	% 10
		Diğer Aylar için Aylık	% 6
		Takip Eden 3 Ay için Aylık	% 8
372	01/06/1988 - 31/12/1988 Tarihleri arasında	İlk 3 Ay	% 10
		Diğer Aylar için Aylık	% 5
		Takip Eden 5 Ay için Aylık	% 7
370	01/09/1985 - 31/05/1988 Tarihleri arasında	1.Ay	% 10
		Diğer Aylar için Aylık	% 4
367	1.Ay	% 10
		Diğer Aylar için Aylık	% 3
359	1.Ay	% 10