Ayni Vergi Nedir? Ayni Vergi Örneği

Bu yazımızda, ayni vergi ile ilgili detayları bir araya getirdik.

Ayni Ne Demek?

Ayni, “Para olarak değil, madde olarak verilen” anlamını taşır.

Ayni Vergi Ne Demek?

Devletin vergi olarak aldığı iktisadi değerler, her zaman para olma zorunluluğu taşımaz. Mal ve emek de iktisadi değerlerdir.
Ayni vergi de parasal olarak alınmayan, doğrudan sahip olunan mal ya da hizmet üzerinden alınan verginin adıdır. Ayni vergide vergi yükümlülerinin kişisel durumları göz önünde bulundurulmaz. Ayni vergi, toplanışı bakımından doğası itibarıyla dolaysız vergi kategorisindedir.

Ayni Vergi Örneği

Ayni vergi, bazen askeri birliklere yem, yiyecek maddesi, yakacak gibi ihtiyaçların temini için uygulanabilir. Aynı zamanda sürat ve avarız gibi kamu yararına hizmet olarak da uygulanabilir. Ayni vergi ürün bazında alınır.
Ülkemiz Türkiye’de en iyi ayni vergi örneği olarak 7-8 Ağustos 1921’de alınan Tekâlif-i Milliye Emirleri (Millî Yükümlülükler ya da Ulusal Vergiler) vergilerini düşünebiliriz. Tekâlif-i Milliye Emirleri, Kurtuluş Savaşı’nın dönüm noktalarından biri olan Sakarya Meydan Muharebesi’nden önce ordunun ihtiyacını karşılamak ve Sakarya Savaşı’na hazırlanmak için Başkomutan Mustafa Kemal’in kanunla kendisine verilen yasama yetkisini kullanarak yayınladığı “Ulusal Yükümlülük” emirleridir. Toplam on maddeden oluşan emirler ile parası olmayan halk, orduya destek için silahını, kılıcın, hayvanını, kıyafetini, ekinini bir nevi vergi olarak ödemiştir. İlgili emir aşağıdaki maddelerden oluşur:

1. Her ilçede bir Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak.
2. Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek.
3. Her aile bir askeri giydirecek.
4. Yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde 40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
5. Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının yüzde 40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek.
6. Her türlü makineli aracın yüzde 40’ına el konacak.
7. Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının yüzde 20’sine el konacak.
8. Sahipsiz bütün mallara el konacak.
9. Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak.
10. 10.Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km’lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.

Günümüzde Ayni Vergi Alınır mı?

Tarihsel süreç içinde vergiler hem ayni hem de nakdi olarak tahsil edilmiştir. Ancak günümüzde vergiler, “kamu hizmetlerini karşılamak için kişi ve kuruluşlardan yasa yoluyla toplanan paralar” olarak tanımlanır.
Bu ifadeden, vergilerin artık her zaman ayni değil nakdi olarak alındığını ve alınacağını anlayabiliriz. Yakın zamanda “rant vergileri” gelişmesi ile ayni vergiler yeniden gündeme gelmişse de modern medeniyetlerde vergilerin nakdi olarak tahsil edilmeye devam edileceğini öngörebiliriz.