Banka Kredilerinin Muhasebeleştirilmesi Nasıl Yapılır?
İşletmeler maddi sıkışıklıklar veya yatırım gibi nedenlerle finansman kaynağına ihtiyaç duyar. Bu kaynakları genellikle banka kredileri kullanarak oluşturmayı tercih ederler.
Bu yazımızda işletmelerin aldığı bu kredileri, nasıl muhasebeleştirecekleri konusunu inceleyeceğiz.
Kredilerin Muhasebeleştirilmesinde Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?
Krediler, ödeme dönemine ve ödenmeye başlanacak tarihe göre kısa ve uzun vadeli olarak ikiye ayrılır.
- Alındığı andan itibaren en fazla bir sene içinde ödemesi bitirilerek kapanan krediler kısa vadeli kredilerdir.
- Bir yıldan daha uzun süreli, yıllara sari olmuş krediler ise uzun vadeli krediler olarak adlandırılır.
- Kısa ve uzun banka kredilerinin takip edildiği hesaplar da farklılık gösterir. 300 Banka Kredileri Hesabı, kısa vadeli kredilerin ana paralarının takibi için kullanılırken 400 Banka Kredileri hesaplarında uzun vadeli olanlar takip edilir.
- Muhasebede dönemsellik ilkesi çerçevesinde dönem başlarında vadenin kısalması nedeniyle 400 numaralı hesaptan 300 numaralı hesaba transfer yapılır.
- Faiz ve sigorta giderlerinde ise kısa veya uzun vade sınıflandırmaları yapılmaz. Bu gider türleri 780 Finansman Giderleri hesabında takip edilir.
- Krediler, döviz olarak alınmış ise döviz alış kuru ile kayıt edilir. Bu krediler, Banka Kredileri hesaplarında takip edilip değerlemeye tabi tutulur.
- Tahakkuk edilmiş olup ödenmeyen banka kredi faiz giderlerinde Vergi Usul Kanununun 285. Maddesine göre KIST faiz hesaplaması yapılır.
- Banka kredisi ile alınan ve işletmenin aktifine kaydedilen sabit kıymetlerin ilk dönemki finansman maliyeti varlığın alım maliyetine eklenir. İstenmesi halinde, takip eden yıllarda finansman giderleri içinde takip edilir.
Krediler Muhasebeleştirilirken Hangi Hesaplar Kullanılır?
Krediler muhasebeleştirilirken kullanılması gereken hesap türlerini de sizler için derledik.
| Hesap kodu | Hesap adı | Kullanım amacı |
| 102 | Bankalar | Kredinin hangi banka hesabına aktarıldığının takibi ile kredi taksit ödemelerinin hangi hesaptan yapıldığının takibi |
| 180 | Gelecek aylara ait giderler | Bir yıl içindeki toplam faiz giderlerinin ödeme takibi |
| 280 | Gelecek yıllara ait giderler | Bir yıldan uzun süredeki toplam faiz giderlerinin takibi |
| 300 | Kısa vadeli banka kredileri | Bir yıldan kısa vadedeki kredi anapara ödeme tutarının takibi |
| 400 | Uzun vadeli banka kredileri | Bir yıldan uzun vadedeki kredi anapara ödeme tutarının takibi |
| 381 | Gider tahakkukları | Bir yıl içideki toplam faiz giderlerinin ödeme takibi ve faiz tahakkunun takibi |
| 481 | Gider tahakkukları | Bir yıldan uzun vadedeki toplam faiz giderlerinin ödeme takibi |
| 780 | Finansman giderleri | Faiz ve BSMV giderlerinin takibi |
Kredi Muhasebe Kaydı Hesaplama Örneği
Kredilerin muhasebe kaydının tutulmasını daha iyi açıklayabilmek için bir örnek kullanacağız. (Bu ödeme planı örnek teşkil etmesi amacıyla rastgele sayılar kullanılarak oluşturulmuştur. Birleşik faiz hesaplaması dikkate alınmamıştır.)
| Vade | Taksit Tutarı | Anapara | Faiz | BSMV |
| 20/05/2019 | 2.500,00 | 1.923,81 | 547,44 | 28,75 |
| 20/06/2019 | 2.500,00 | 1.929,34 | 542,95 | 27,71 |
| 20/07/2019 | 2.500,00 | 1.938,70 | 534,64 | 26,66 |
| 20/08/2019 | 2.500,00 | 1.962,99 | 511,42 | 25,59 |
| 20/09/2019 | 2.500,00 | 1.995,20 | 480,29 | 24,51 |
| 20/10/2019 | 2.500,00 | 2.036,42 | 440.16 | 23,42 |
| 20/11/2019 | 2.500,00 | 2.031,29 | 446,39 | 23,32 |
| 20/12/2019 | 2.500,00 | 2.064,76 | 414,04 | 21,20 |
| 20/01/2020 | 2.500,00 | 2.078,51 | 401,42 | 20,07 |
| 20/02/2020 | 2.500,00 | 2.112,66 | 368,41 | 19,93 |
| 20/03/2020 | 2.500,00 | 2.127,22 | 355,35 | 17,43 |
| 20/04/2020 | 2.500,00 | 2.151,55 | 331,90 | 16,55 |
| 20/05/2020 | 2.500,00 | 2,161.07 | 323,47 | 15,46 |
| 20/06/2020 | 2.500,00 | 2.205,67 | 280,15 | 14,18 |
| 20/07/2020 | 2.500,00 | 2.216,46 | 270,42 | 13,12 |
| 20/08/2020 | 2.500,00 | 2.237,00 | 250,15 | 12,85 |
| 20/09/2020 | 2.500,00 | 2.255,77 | 233,71 | 10,52 |
| 20/10/2020 | 2.500,00 | 2.280,50 | 210,15 | 9,35 |
| 20/11/2020 | 2.500,00 | 2.291,08 | 200,46 | 8,46 |
| TOPLAM | 47.500,00 | 40.000,00 | 7.142,92 | 357.08 |
Kredi Muhasebe Kaydı Yöntemleri Nelerdir?
İki yöntem bulunur.
1. Yöntem
Kredilerin muhasebeleştirilmesinde kullanılacak ilk yöntemi en basit haliyle bir örnekle açıklayalım:
Kredi banka hesabına intikal ettiğinde yapılacak muhasebe kaydı:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 40.000,00 | |||
| 102 | Bankalar | 0 | |
| 15.882,5 | |||
| 300 | Kısa Vadeli Banka Kredileri | 1 | |
| 24.117,4 | |||
| 400 | Uzun Vadeli Banka Kredileri | 9 |
20/05/2019 tarihinde kredinin ilk taksidi ödendiğinde yapılacak olan muhasebe kaydı:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 1.923,8 | |||
| 300 | Kısa Vadeli Banka Kredileri | 1 | |
| 780 | Finansman Gideri - Faiz Giderleri | 547,44 | |
| 780 | Finansman Gideri - BSMV Giderleri | 28,75 | |
| 102 | Bankalar | 2.500,00 |
İlk yöntem içerisinde, bu iki kayıt aşamasına ek olarak KIST faiz kaydı da yapılmalıdır.
2. Yöntem
Bu yöntemde kredi alındığı tarihte yapılan muhasebe kaydı içerisine faiz giderlerinin tamamı tahakkuk yöntemi ile dahil edilir. Giderlerin dahil edilmesiyle 180 ve 280 hesaplarının ve 381-481 hesaplarının bakiyelerinin kontrol edilmesi sağlanır. Kredi faizlerinin zamanında giderleştirilmesi kolaylaşır.
Kredi banka hesabına intikal ettiğinde yapılacak muhasebe kaydı:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 40.000,00 | |||
| 102 | Bankalar | 0 | |
| 180 | Gelecek Aylara Ait Giderler-Faiz+BSMV | 4.117,49 | |
| 280 | Gelecek Yıllara Ait Giderler-Faiz+BSMV | 3.382,51 | |
| 15.882,5 | |||
| 300 | Kısa Vadeli Banka Kredileri | 1 | |
| 24.117,4 | |||
| 400 | Uzun Vadeli Banka Kredileri | 9 | |
| 381 | Gider Tahakkukları-Faiz+BSMV | 4.117,49 | |
| 481 | Gider Tahakkukları-Faiz+BSMV | 3.382,51 |
Faiz ve BSMV giderleri önceki yöntemden farklı olarak karşılıklı olmak suretiyle 180–280 ve 381-481 hesaplarında takip edilir.
20/05/2019 tarihinde kredinin ilk taksidi ödendiğinde yapılacak olan muhasebe kaydı:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 1.923,8 | |||
| 300 | Kısa Vadeli Banka Kredileri | 1 | |
| 780 | Finansman Gideri - Faiz Giderleri | 547,44 | |
| 780 | Finansman Gideri - BSMV Giderleri | 28,75 | |
| 2.500,0 | |||
| 102 | Bankalar | 0 |
KIST Faiz Hesaplaması
Vergi Usul Kanunun 285. maddesine göre, mevduat veya kredi sözleşmelerine ait borçların değerleme gününe kadar hesaplanacak faizleriyle birlikte dikkate alınacağı belirtilmiştir. Yani yasaya göre banka kredilerine ait değerleme gününe kadar henüz vadesi gelmemiş olan (tahakkuk etmiş ama ödenmemiş) kredi faiz tutarları gider olarak ele alınabilir.
Gider olarak ele alınacak faiz tutarı hesaplaması ise şun şekilde yapılabilir:
20/07/2019 tarihinde yapılması gereken bir faiz ödemesi söz konusudur. Bu faiz ödemesi 20/06/2019 ve 20/07/2019 tarihleri arasında kalan dönemi kapsar.
01/01/2019 – 30/06/2019 tarihleri arası 2. Geçici Vergi Dönemi olarak bilinmektedir ve burada 30/06/2019 tarihinin VUK 285. maddeye göre değerleme günü olarak düşünülmesi yanlış olmayacaktır. Dolayısıyla iki ödeme tarihi arasında kalan günlere isabet eden faiz gideri hesaplanarak gider olarak dikkate alınmalıdır.
Aşağıdaki tablodan anlaşılacağı üzere 20/07/2019 tarihinde ödenecek olan 534,64 TL’lik faiz giderinin 10 günlük kısmı haziran ayına ait ve 20 günlük kısmı ise temmuz ayına aittir.
Bu nedenle 534,64 TL faiz gideri / 30 gün (toplam gün) x 10 gün (haziran ayına ait gün sayısı) 178,21 TL’lik kısmını haziran gideri olarak kabul edilmesi yanlış olmayacaktır.
20/07/2019 tarihinde ödenecek faiz gideri için:
| Vade Başlangıcı | Vade Bitişi | Vade Başlangıcı ve Bitişi Arasındaki Gün = Sayısı | Vade Bitişindeki Faiz Tutarı |
| 20/06/2019 | 20/07/2019 | 30,00 | 534,64 |
KIST Faiz hesaplaması için:
| Vade Başlangıcı | Vade Bitişi | Vade Başlangıcı ve Bitişi Arasındaki Gün = Sayısı | Vade Bitişindeki Faiz Tutarı |
| 20/06/2019 | 30/06/2019 | 10,00 | 178,21 |
20/07/2019 tarihinde yani vade geldiğinde faiz ödemesi ile yapılacak muhasebe kaydı:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 780 | Finansman Gideri - Faiz Giderleri | 178,21 | |
| 381 | Gider Tahakkukları | 178,21 |
Örnek kayıtlarda da görüleceği üzere, 381 Gider tahakkukları hesabı iki farklı amaç için kullanılır. Birincisi toplam faiz giderlerinin süresi içerisinde ödenip ödenmediğini takip amaçlı yapılan kayıt diğeri ise KIST faiz hesaplaması için yapılan kayıttır. Bu nedenle 381 Gider Tahakkukları hesabının altında örneğin 381-Gider Tahakkukları – Faiz ve BSMV Gideri ve 381 Gider Tahakkukları- Kredi Faiz Tahakkuku olarak iki farklı alt hesap açılması uygun olur.
Dönemsellik İlkesi Gereği Yapılması Gereken Muhasebe Kaydı
Hangi yöntem seçilerek yapıldığı fark etmeksizin 01/01/2020 tarihinde dönemsellik ilkesi gereğince yapılması gereken kayıt:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 24.117,4 | |||
| 400 | Uzun Vadeli Banka Kredileri | 9 | |
| 300 | Kısa Vadeli Banka Kredileri | 24.117,49 |
Örnekten de anlaşılacağı üzere 2020 yılında yapılacak ödemelere ait anapara tutarı dönem başında kısa vadeli krediler hesabına virmanlanıyor:
| Hesap Kodu | Hesap Adı | Borç | Alacak |
| 481 | Gider Tahakkukları-Faiz+BSMV | 3.382,51 | |
| 280 | Gelecek Yıllara Ait Gideler-Faiz+BSMV | 3.382,51 | |
| 3.382,5 | |||
| 381 | Gider Tahakkukları-Faiz+BSMV | 1 | |
| 3.382,5 | |||
| 180 | Gelecek Aylara Ait Giderler-Faiz+BSMV | 1 |
Ayrıca dönemsellik ilkesi gereğince, faiz ve BSMV tutarlarının takip edildiği hesaplar da kısa vadeli hesaplara virmanlanıyor.
BLOG
İlginizi çekebilecek diğer içerikler
