İş Zekası Nedir? İşletmelere Nasıl Fayda Sağlar?
Verinin karar alma süreçlerini etkilediği; iş akışını, pazarlamayı, ürün teslimini ve müşteri ilişkileri yönetimini optimize ettiği bir dönemdeyiz. Ayrıca, kaliteli yazılımlar sayesinde veri analizini daha kolay yapabiliyoruz. İşte tam da bu analiz aşaması için ihtiyaç duyduğumuz önemli bir disiplin var: İş zekası.
İş Zekası Nedir?
Business intelligence, yani kısaca BI, Türkçede kurumsal zeka ve/veya iş zekası olarak bildiğimiz, işletmelerin verimliliklerini artırmak için farklı platform ve sistemler aracılığıyla topladıkları verileri anlamlı ve kullanışlı bilgilere dönüştüren teori, yöntem, süreç, mimari ve teknolojiler bütünüdür. Henüz işlenmemiş verileri analiz eden iş zekası; veri madenciliği, online analitik işlemler, depolama, erişim, sorgulama ve raporlama gibi birçok süreçle ilgilenir.
İş Zekası Ne İşe Yarar?
İş zekasının temel işlevi, şirketlerin geçmiş ve mevcut organizasyonun analizi üzerinden gelecek hakkında tahminlerde bulunmaktır. İş zekası uygulamaları ile hazırlanan detaylı raporlar sayesinde yalnızca şirket performansı hakkında önemli bilgiler elde edilmez; aynı zamanda karar alma mekanizmaları da daha etkin biçimde çalışır. Bu da yönetimi kolaylaştırarak şirketin gelişim stratejisi hakkında da anlamlı bir vizyon sunar.
İş zekası uzun vadede, şirketin daha çok kar etmesini sağlayacak bir teknolojidir.
İş Zekası Kavramının Ortaya Çıkışı
Şirketlerde üst yönetime sunulan raporların en çok faydalandığı kaynak olan iş zekası platformları, dünyada ve özellikle ülkemizde yeni yeni gelişen bir alandır. Son 10-15 yıldır daha çok aşina olduğumuz terim, ilk kez 1958 yılında IBM araştırmacısı Hans Peter Luhn’un yazdığı bir makalede kullanılmıştır.
İş Zekası Uygulamaları Nelerdir?
İş zekası uygulamaları nelerdir dediğimizde işletmelerin veya kuruluşların yaptıkları veri analizi çalışmalarından sonuçlar çıkartmaları ve iş operasyonlarında gelecekteki olayları tahmin etmesine yardımcı olmak için gelişmiş istatistikler kullandığı çok yönlü bir veri erişimi ve bilgi paylaşımı döngüsü diyebiliriz.
Tahmine dayalı analitiği kullanan iş zekası uygulamaları şunları içerir:
- Veri Madenciliği: Verileri faydalı bilgilere dönüştüren Business intelligence teknolojilerine önemli bir katkısı bulunan veri madenciliği verilerden içgörü üreterek belirli iş sorunlarına çözümler bulmaya yardımcı olur.
- Sorgulama: Veri tabanından çeşitli çıkarımlarda bulunmak amacıyla belirli bir veri veya bilgi talebi, bilgi sorgulanması olarak tanımlanır.
Veri hazırlama: Verileri analiz için hazır hale getirme, birleştirme ve yapılandırma süreci olarak kullanılır. - Raporlama: Operasyonel ve finansal veri analizi çalışmalarının sonuçlarının karar mercileriyle paylaşılarak sonuca varabilmeleri ve karar verebilmeleri sürecindeki gerekli adımlar olarak yer alır.
- Kıyaslama: Yapılan çıkarımlar doğrultusunda mevcut iş süreçlerini ve performans ölçümlerini geçmiş verilerle karşılaştırma olarak uygulanan teknik adımlardan biridir.
- Tanımlayıcı Analitik: Bir işletmede veya kuruluşta meydana gelen değişiklikleri daha iyi anlamak için karşılaştırmalar yapmak ve geçmiş verilerin yorumlanma aşaması olarak yer alır.
- İstatistiksel Analiz: Eğilimleri belirlemek amacıyla tanımlayıcı analitikten çıkan sonuçları toparlama ve istatistikleri uygulama süreci olarak yer alır.
- Veri Görselleştirme: Veri analizlerini kolaylaştırmak için uygulanan çizelge ve grafikler gibi görsel temsiller sağlayan teknik süreçtir.
İş Zekası Şirketinize Hangi Konularda Fayda Sağlar?
BI; boyutu ve faaliyetleri ne olursa olsun, hemen her şirket tipi için uygun ve hatta gereklidir. Ayrıca, çıktıyı etkileyeceği için, iş zekası kapsamında ele alınan her verinin analizi titizlikle yapılmalıdır.
Peki iş zekasının şirketlere sağladığı faydalar nelerdir? Birlikte inceleyelim:
1. Veriyi Bilgiye Dönüştürür
Bugün iş dünyası hakkında sahip olduğumuz verinin büyük bir kısmını son birkaç yılda elde ettik. Bunda sosyal medya kanallarına artan rağbetin çok büyük bir payı var. Tabii içgörüsü olan anlamlı bir bilgiye dönüşmediği sürece, verinin pek bir anlamı yok.
İşte tam da bu dönüşme evresinde (ki buna veri madenciliği de deniyor), devreye iş zekası giriyor. İş zekasının sunduğu metotlar sayesinde, verileri pazar dinamikleri ile müşteri ihtiyaçlarını daha iyi anlamanıza yardım edecek bilgilere dönüştürmeniz kolaylaşıyor.
2. Doğru Kararlar Almanızı Sağlar
İş zekası sayesinde, işinizle ilgili kararları varsayımlara değil, araştırmalara, gerçek rakamlara göre verebilirsiniz. İş zekası, şirketinizin karar alma süreçlerinin tamamını olumlu yönde etkileyerek yönetimi kolaylaştırır.
3. İş Süreçlerini Optimize Eder
Karar alma süreçleri hızlanıp etkinleştikçe, iş süreçleri de iyileşir. İş zekası, şirketinize operasyonel anlamda verimlilik sağlar.
4. Yatırımınızın Getirisini Belirlemenize Yardım Eder
Binbir çeşit mobil uygulama, yüzlerce analiz aracı ve onlarca sosyal medya platformunun olduğu çok yarışmacılı bir yarıştasınız. Böylesi bir ortamda, iş zekası uygulamaları ile şirketinizin pazarlama stratejisinin doğru olup olmadığını ve size sağladığı geri dönüşün miktarını görme şansınız artar.
5. Yeni Projeler Geliştirme Sürecinizi Kolaylaştırır
İş zekası sayesinde, şirketinizin hangi alanlarda ve ne şekilde ilerlediğinde daha çok getiri sağladığını görmeniz kolaylaşır. Bu sayede, gelirinizi artırmanın yollarını da daha kolay saptar, yeni projelerinizi daha etkin biçimde geliştirirsiniz.
6. Rekabette Avantaj Getirir
İş zekası ile, rakiplerinizin pazardaki durumu hakkında daha çok bilgi sahibi olursunuz, bu da size piyasada rekabet avantajı sağlar.
7. Müşterilerinizin Tüketim Davranışlarını Anlamanıza Yardım Eder
İş zekasına yatırım yaparak mevcut ve potansiyel müşterilerinizin satın alma alışkanlıkları ile tüketim davranışları hakkında içgörü sahibi olursunuz. Müşterilerinizin neye ihtiyacının olduğunu ve neyi satın aldığını anlarsanız, bu bilgiyi onlara satın alma trendleriyle örtüşecek ürün ve hizmetler sunmak için kullanabilirsiniz.
