Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) Nedir?

Çalışanların ücret alacaklarını kısmen almalarını sağlayan Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) nedir? Kısa Çalışma Ödeneği’nden nasıl faydalanılır?

Kısa Çalışma Ödeneği Ne Demektir?

Kısa çalışma ödeneği; ekonomik, sektörel, bölgesel kriz ya da zorlayıcı nedenlerle çalışma yerlerindeki haftalık çalışma sürelerinin geçici olarak en az üçte bir oranında azaltılması veya herhangi bir süreklilik şartı aranmadan çalışmaların tamamen ya da kısmen minimum dört hafta süresince durdurulması halinde iş yerinde sigortalılara üç ayı aşmamak koşuluyla çalışamadıkları vakit için gelir desteği sağlayan bir uygulamadır.
İşsizlik Sigortası Fonu kapsamındaki uygulama, Bakanlar Kurulu kararı ile üç aydan altı aya dek uzatılabiliyor.

Kısa Çalışma Ödeneği (KÇÖ) Ne Zaman Uygulanır?

KÇÖ;

• Genel ekonomik krizler ile ulusal ya da küresel ekonomide meydana gelen olaylar, ülke ekonomisini ve iş yerini ciddi olarak etkileyip sarsınca
• Bölgesel kriz ile ulusal veya küresel olaylar nedeniyle belirli bir il ya da bölgede faaliyette bulunan iş yerleri ekonomik olarak ciddi anlamda etkilenince
• Sektörel kriz ile ulusal ya da küresel ekonomide meydana gelen olaylardan direkt olarak etkilenen sektörler ve onlarla bağlantılı sektörlerdeki iş yerleri ciddi olarak sarsılınca
• Mücbir sebeplerle işverenin kendi sevk ve idaresinden kaynaklanmayan, önceden kestirilemeyen, bertaraf edilemeyen, dışsal etkilerden tetiklenmiş, geçici olarak çalışma süresinin azaltılması ya da çalışmanın tamamen ya da kısmen durdurulması ile sonuçlanan deprem, yangın, su baskını, salgın hastalık, seferberlik ve benzeri hallerde uygulanır.

Kısa Çalışma Ödeneği Nasıl Alınır?

İşveren, ekonomik, sektörel, bölgesel kriz veya zorlayıcı sebepler yüzünden iş yerindeki çalışma süresinin ciddi oranda azaldığını hatta durduğunu düşünüyorsa bu durumu belgeleriyle ispatlayıp İŞKUR’a başvurabilir. İŞKUR müfettişleri uygunluk tespiti yapıp iş yerinin gerçekten bu durumlardan etkilendiği saptarsa işveren KÇÖ’den faydalanmaya hak kazanabilir. Zorlayıcı sebepler varsa yönetim kurulu kararına lüzum kalmaz. İşletme kaynaklı nakit akışında bozulma, yönetimsel sorunlar veya pazar daralması KÇÖ için gerekçe değildir.

İşçinin Kısa Çalışma Ödeneği’nden Faydalanma Şartları Nelerdir?

Bu şartlar şöyle:

• İşverenin talebi İŞKUR müfettişlerinin yaptığı inceleme sonucunda uygun bulunursa
• Kısa çalışma başlama tarihinden önceki son 60 gün hizmet sözleşmesine tabi çalışma ve son üç yıl içinde en az 450 gün prim ödemiş olma şartlarını sağlıyorsa (Bu şartları sağlayamayanlar, kısa çalışma süresini geçmemek üzere son işsizlik ödeneği hak sahipliğinden kalan süre kadar KÇÖ’den yararlanabiliyorlar.)
• Son işsizlik ödeneğine hak kazanmayı sağlayan prim günleri, işsizlik ödeneği almaya başlandığında sıfırlanır. Yeni hak sahipliği için gerekli olan, işsizlik ödeneği açısından 600 gün veya KÇÖ açısından 450 gün için yeniden sayım başlar. Bu bilgiden hareketle 2017’de işsizlik ödeneğine hak kazanmayı sağlayan prim günleri, işsizlik ödeneği almaya başlandığında yeni hak sahipliği açısından sıfırlanır ve işsizlik ödeneği için gerekli olan 600 gün veya KÇÖ için gereken 450 gün için yeniden sayım başlar. 2017 yılında işsizlik ödeneğine hak kazanılan tarihten sonra 450 prim günü olmadığından hak kazanılan 8 aylık işsizlik ödeneğinin de tamamı alınmış olacağı için hak kazanılan işsizlik ödeneğinden kalan süre olmaz ve KÇÖ’den faydalanılamaz. Bu durumda nakdi ücret desteğinden yararlanılabilir.

Kısa Süreli Çalışma Ödeneğinde 2024 Yılı Değişiklikleri

Resmi Gazete’de yayımlanan 3 Şubat 2024 tarihli, 32449 sayılı İşsizlik Sigortası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 1. maddesi ile mevzuatta yasal düzenleme yapıldı.

• Düzenlemeden önce kısa çalışmanın başladığı tarih itibarıyla işçinin iş sözleşmesinin feshi dışında son üç yıl içinde 600 gün prim ödeme şartı gerekliydi.
• Düzenlemeden sonra 1 Mart 2024 tarihi ve sonrasında başlayacak kısa çalışma taleplerinde, son üç yıl içerisinde 600 gün prim ödeme şartı, 450 prim gününe düşürüldü.

İşçinin Kısa Çalışma Ödeneği’nin Süresi, Miktarı ve Ödemesi Nasıl Olur?

Detaylara birlikte göz atalım:

• Günlük KÇÖ, sigortalının son bir yıllık aylık prime esas kazançlarıyla hesaplanan günlük ortalama brüt ücret tutarının %60’ıdır. Bu şekilde hesaplanan miktar, aylık asgari ücretin brüt tutarının %150’sini geçemez.
• KÇÖ, işçinin kendisine ödenir.
• KÇÖ her ayın beşinde PTT Bank aracılığıyla ödenir. Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanı, ödeme tarihini öne çekebilir.
• Kısa çalışmanın günlük, haftalık veya aylık çalışma süresi içinde yapılacağı zaman aralığını işveren, iş yerininin gelenekleri ve işin niteliğine göre belirler.
• Kısa çalışma yapılan süreler için kısa çalışmaya tabi tutulan işçiler adına SGK Aylık Prim ve Hizmet Belgesi ile eksik gün gerekçesi “18-Kısa Çalışma Ödeneği” olarak bildirilir.
• KÇÖ’nün süresi üç ayı aşmamak kaydıyla kısa çalışma süresi kadardır.
• Zorlayıcı sebeplerle işyerinde kısa çalışma yapılırsa ödemeler 4857 sayılı kanunun 24. maddesinin 3 numaralı bendinde ve 40. maddesinde öngörülen bir haftalık süreden sonra başlar. Bir haftalık süre içinde ücret ve prim yükümlülükleri işverene aittir.
• Kısa çalışma yapan işçinin çalışılmayan hafta tatili, ulusal bayram ve genel tatil günlerine ilişkin ücret ve KÇÖ miktarı, kısa çalışma yapılan süreyle orantılı olarak işveren ve kurum tarafından ödenir.

Kısa Çalışma Ödeneği ile ilgili ayrıntılı bilgi için İŞKUR’un web sitesini kontrol edebilirsiniz.