Anonim Şirket Avantajları ve Dezavantajları Nelerdir?
Yalnızca ülkemizde değil küresel anlamda da iş dünyasının en çok tercih edilen iki şirket türü hiç şüphesiz anonim şirketler ve limited şirketler. Bu iki şirket türünün sağladıkları avantaj ve dezavantajları bilmek, özellikle yeni girişimciler için oldukça önemli. Öyleyse, detaylara birlikte göz atalım!
Anonim Şirket Nedir?
Öncelikle anonim şirketin ne olduğunu anlatalım.
Anonim şirket, ortakların yalnızca şirkete karşı taahhüt ettikleri sermaye kadar sorumlu oldukları şirket türüdür. Bankacılık ve sigortacılık gibi finansal işlemler için anonim şirket kurulması gerekir. Ayrıca kanunen uygun olan diğer birçok ekonomik faaliyet için de kurulabilir.
Anonim şirketler,2024 yılı itibariyle en az 250 bin TL ana sermaye ve en az bir tüzel kişi veya gerçek kişiden oluşan ortaklar ile kurulur. Yüzlerce ortakla kurulan anonim şirket örnekleri de vardır.
Anonim şirketler, sermaye temini için kanunun izin verdiği ölçüde halka açılabilir veya borç senedi ihraç edebilir. Bu şirket türünde ortakların sorumlulukları yalnızca taahhüt ettikleri sermaye tutarı kadardır.
Anonim Şirketlerin Avantajları
Bu avantajları yakından inceleyelim.
Ortakların Sorumlulukları
Anonim şirketlerde ortakların şirket borçlarına ilişkin sorumlulukları sınırlıdır. Ortaklar sadece taahhüt ettikleri sermaye borcunu yerine getirmek ile mükelleftirler.
Bu durum anonim şirketleri oldukça avantajlı bir hale getirir.
- Anonim şirketlerde ortaklar, şirketin kamu borçlarından ötürü sorumlu tutulamazlar. Şirketin bu yapısından ötürü ortakların şahsi mal varlıkları, şirketin zarar ve risklerinden korunabilir. Bu durum anonim şirketlerin küresel çapta en çok tercih edilen şirketlerinden biri olmasının nedenidir.
- Anonim şirketlerde ortaklar, şirketin yönetim kurulunda yönetici olarak bulunabilirler. Ancak en az bir hissedarın yönetim kurulunda bulunması zorunluluğu gibi bir zorunluluk yoktur. Öyle ki yaygın uygulamaya göre anonim şirketlerin yönetim kurulu ve kanuni temsilciliklerinde ortaklar yoktur. Genellikle şirketin yönetim organizasyonu, faaliyet gösterilen sektör ve alanlarda uzman kişiler tarafından idare edilir. Bu sayede şirketin istikrarlı büyümesi ve işlevselliğinin artması sağlanır. Şirketin yönetim pozisyonunda bulunan kişiler, aynı zamanda kamusal borç ve cezai sorumlulukları da üstlenir. Bu sayede şirket ortaklarının varlıkları koruma altına alınarak sorumluluk alanları azaltılmış olur.
Anonim Şirketlerde Hisse Devri
Anonim şirketlerde hisse senetleri konusu, bu şirketlerin tercih edilmesini sağlayan önemli avantajlardandır.
Hisse devirleri, nama ve hamiline olmak üzere iki türe ayrılır:
- Nama yazılı hisse senetleri, esas mukavelede aksine hüküm olmadıkça devrolunabilir. Nama yazılı hisse senetlerinin devri ciro edilmesi ve devralana teslim edilmesi ile gerçekleşir.
- Hamiline yazılı hisse senetlerinin devri ise şirket ve üçüncü şahıslar hakkında ancak teslim ile hüküm ifade eder.
Anonim şirketler, hem ortakların ticari faaliyetlerine hem de şahsi mal varlıklarına ilişkin maddi sorumluluk ve riskleri minimize ederek ortakların varlıklarını koruması, sermaye paylarının kolay ve hızlı bir şekilde el değiştirebilmesi ve yönetimsel açıdan avantajlara sahip olması sebepleri ile tercih edilebilir.
Anonim Şirketin Dezavantajları
Anonim şirketin yukarda belirttiğimiz birçok avantajının yanında şirket kurmak isteyen girişimcileri olumsuz etkileyebilecek bazı dezavantajları da bulunur. Bu dezavantajları şu şekilde sıralayabiliriz:
- Asgari sermaye tutarı 2024 yılı itibariyle 250 bin TL’dir ve bu durum diğer şirket türlerine göre anonim şirketleri dezavantajlı konuma getirir.
- Anonim şirketlerin genel kurul toplantılarını gerçekleştirebilmesi için bir bakanlık temsilcisinin katılımı zorunludur.
- Sermayenin belli bir sınırı geçmesi durumunda ise avukat bulundurma zorunluluktur.
- Bunların dışında anonim şirketlerin muhasebe ve tescil/sicil işlemlerindeki maliyetleri diğer şirket türlerine göre daha fazladır.
