Gerçek Usul Vergi Nedir? Basit Usulden Nasıl Farklılaşır?

Muhasebe ve Finans Hukuk ve Vergi 2dk
Muhasebe ve Finans Hukuk ve Vergi

Bu yazıda, gerçek usul vergi ile ilgili bilgileri bir araya getirdik.

Vergi Mükellefiyeti Nedir?

Eğer bir insan esnaf ise, ticaretle uğraşıyorsa ve kendisine ait iş yeri için vergi ödüyorsa, vergi mükellefidir.
Vergi mükellefi, vergilendirmede kişi unsurudur. Vergi Usul Kanunu’nun 8. maddesindeki bilgiye göre üzerine vergi borcu yüklenen gerçek ve tüzel kişiler, vergi mükellefi olan kişiler olarak kabul edilir.

Vergi Türleri Nelerdir?

Vergi türleri, basit usulde vergi ve gerçek usulde vergi olmak üzere farklılık arz eder. Bu iki tür arasındaki farkı şöyle açıklayabiliriz.

Gerçek Usulde Vergi Mükellefi

Basit usul koşullarını taşımayan gelir vergisi mükelleflerinin ticari kazancı gerçek usule göre tespit edilir.
Gerçek usule tabi mükellefler, tutacakları defterlere göre iki farklı sınıfa ayrılır:

  • Birinci sınıf tacirler, yani bilanço esasına göre defter tutanlar
  • İkinci sınıf tacirler, yani işletme hesabı esasına göre defter tutanlar

Basit Usulde Vergi Mükellefi

Basit usul ile ilgili detaylar şöyle:

  • Kendi işinde bilfiil çalışan ya da bulunan (işinde yardımcı işçi ve çırak kullanan, seyahat, hastalık, ihtiyarlık, askerlik, tutukluluk ve hükümlülük gibi zaruri ayrılmalar dolayısıyla geçici olarak bilfiil işinin başında bulunmayanlar bu şartı bozmaz. Ölüm halinde, iş sahibinin dul eşi veya küçük çocukları namına işe devam edilirse bu kişilerin bilfiil işin başında bulunup bulunmamalarına bakılmaz) kişiler basit usulde vergilendirilir.
  • İş yeri mülkiyetinin iş sahibine ait olması halinde emsal kira bedeli, kiralanmış olması halinde yıllık kira bedeli toplamı büyükşehir belediye sınırları içinde belirli seviyenin altında bulunması, basit usul olarak değerlendirilir.

Basit ve Gerçek Usul Mükellefiyetinin Farkı Nedir?

  • Gerçek usul mükellefleri genellikle KDV, stopaj ve gelir vergisi gibi çeşitli vergilere tabidir.
  • Basit usul mükellefleri ise genellikle ticaret vergisine tabidir.
  • Ancak her iki durumda da vergilendirme sistemi, belirli bir sabit fiyat üzerinden yapılmaz.