Basit Usul Nedir? Basit Usulde Vergi Mükellefi Kimdir?

Hukuk ve Vergi 3dk
Hukuk ve Vergi

Basit usul nedir? Basit usulde vergi mükellefi kimdir? Basit usulde vergilendirmenin içeriği nedir? Basit usulün avantajları ve basit usulde vergi mükellefi olmak için taşınması gereken şartlar nelerdir? Hepsinin cevabı basit usul hakkındaki bu ayrıntılı yazımızda!

Basit Usul Nedir?

Basit usul, gelir vergisine tabi mükellef olmanın çeşitlerinden biri olarak yer alır. Ticaret yoluyla kazanç elde eden gelir vergisi mükellefleri, gerçek usul gelir vergisine tabi olanlar ve basit usulde gelir vergisine tabi olanlar olmak üzere iki farklı şekilde vergiye tabi olmaktadır.

Basit Usulde Vergilendirme Nedir?

1998’de yürülüğe giren basit usulde vergilendirme, gerçek kazançların tespiti sırasında meydana gelen problemleri çözmek için üretilmiş bir vergilendirme modelidir. Gelir Vergisi Kanunu’ndaki götürü usulde vergilendirme esasının yerine gelen basit usul, bugün hala geçerlidir. Önceki dönemde belge düzeni bozulmuş, vergilendirilen mükelleflerin faaliyetleri izlenirken ve gerçek kazançları belirlenirken birçok sorun yaşanmış, bazı mükelleflerde gerçek gelirin vergilendirilmesi adaletli şekilde gerçekleşememiştir. Bu durum da kayıt dışı ekonominin artmasına sebep olup basit usulde vergilendirmenin gelişiyle bu durumun üstesinden gelinmiştir.
Basit usulde vergilendirilen mükellefler defter tutmaz, muhtasar beyanname vermez, geçici vergi beyannamesi ödemez, KDV beyannamesi vermez. Tüm bunları yapmasına gerek yoktur çünkü basit usulde vergiye tabi mükellefin ticari kazancının tespitinde amortismana kadar iktisadi kıymet alışları ve satışları dikkate alınmaz.
Yani basit usulde vergilendirme, bu grupta yer alan vergi mükellefinin bir hesap döneminde elde ettiği hasılat ile giderler ve satışı gerçekleşen malların alış bedellerinin toplamı arasındaki müspet farka uygulanan vergilendirme yöntemidir.

Basit Usulde Vergi Muafiyeti Nedir?

Basit usulde vergilendirme kapsamında ticari kazanç bir hesap dönemi içinde elde edilen gelir ve giderler ile satın alınan malların alış bedeli arasındaki olumlu fark olarak hesaplanır.
Gerçek usulde vergilendirmeye tabi olan mükellefler gelir vergisi, stopaj vergisi ve KDV öderken basit usulde vergilendirmeye tabi olan mükellefler yalnız basit usulde ticari kazançlarının vergisini öder. İki farklı usulde ödenecek olan vergi tutarı elde edilen kazanca göre belirlenir.
Mükellef veya mükellef grubunun kısmen veya tamamen vergi dışı tutulması basit usulde vergi muafiyeti olarak tanımlanır.

Basit Usule Tabi Olmanın Şartları Nelerdir?

2023 Yılı basit usule tabi olmanın özel şartlarını belirleyen hadler şöyledir:

  1. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerden Satın aldıkları malları olduğu gibi veya işledikten sonra satanların aşmaları durumunda gerçek usulde vergilendirilmelerinin sınırı: 440.000 TL ve 700.000 TL
  2. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerden Alım Satım dışındaki işlerle uğraşanların aşmaları durumunda gerçek usulde vergilendirilmelerinin sınırı: 220.000 TL
  3. Basit Usulde Vergilendirilen Mükelleflerden Alım Satım ve diğer işlerin birlikte yapılması (Yıllık Satış Tutarı+İş Hâsılatı) durumunda gerçek usulde vergilendirilmelerinin sınırı:: 440.000 TL

2023 İş Yeri Kira Bedeli Hadleri

2023 Yılı basit usule tabi olmanın genel şartlarından olan iş yeri kira bedeli hadleri şöyledir:
Yıllık kira bedeli toplamı (Basit usulde vergilendirilen mükelleflerin aşmaları halinde gerçek usulde vergilendirilecekleri yıllık kira bedeli tutarı sınırı)
– Büyükşehir belediye sınırları içinde 35.000 TL,
– Diğer yerlerde ise 22.000 TL’dir.

Basit Usule Tabi Olmanın Sağladığı Avantajlar Nelerdir?

Basit usule tabi olmanın avantajları arasında vergi mükelleflerine sağlanan birtakım kolaylıklar bulunur.

  • Basit usulde vergilendirme kapsamında tespit edilen mükelleflerin defter tutma zorunluluğu yoktur.
  • Üç aylık zaman diliminde geçici vergi beyannamesi verme ve geçici vergi ödeme zorunluluğu bulunmaz.
  • Basit usulde vergilendirilen mükellefler, KDV beyannamesi vermezler ve KDV’den istisna tutulur.
  • Ticari kazancın iktisadi kıymet alış ve satışlar dikkate alınmaz.
  • Maliye Bakanlığı tarafından vergilendirilen mükelleflerin ticari kazançlarına belirli bir miktarda indirim yapılır.
  • Uygun şartları sağlayan mükellefler genç girişimcilere ilişkin 75.000 TL’lik kazanç istisnasından faydalanabilirler fakat ticari kazanç indiriminden faydalanamazlar.
  • Vergiye uygun şartları sağlayan mükellefler %5 oranındaki vergi indirimi ve engelli indirimi uygulamasından faydalanabilirler.
  • Vergi kesintisi yapılmaz ve muhtasar beyanname verilmez.