Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) Nedir? Detayları Nelerdir?

12.11.2021 Muhasebe ve Finans Hukuk ve Vergi 3dk

ozel_tuketim_vergisi_otv_nedir_8e1e6b3e92_d6769e5afc

Muhasebe ve Finans Hukuk ve Vergi

Türkiye’de ilk olarak Avrupa Birliği ile uyum sürecinde 2002’de 4760 Sayılı Kanun ile yürürlüğe giren ÖTV, hangi alanlarda nasıl kullanılıyor? Detaylar yazımızda!

Özel Tüketim Vergisi Nedir?

ÖTV, yani Özel Tüketim Vergisi, belirli mal ve ürünlerden alınan bir harcama vergisidir.
Avrupa Birliği, ÖTV’yi gelir elde etmekten çok sosyal fayda sağlamak amacıyla lüks tüketim maddeleri ile sağlığa ve çevreye zararlı mallara uygular.

Özel Tüketim Vergisinin Özellikleri Nelerdir?

ÖTV, ilgili kanunun ekli dört tarifesinde açıklanmış mallardan alınır. Her mal ve hizmette ÖTV bulunmaz, bu yüzden diğer vergi ödemelerine türlerine göre kapsamı sınırlıdır.
ÖTV kolayca yönetilir çünkü ÖTV’ye tabi malların sınırlı olması nedeniyle ÖTV mükellefi sayısı da azdır.
Hazinenin ÖTV kalemindeki geliri, genel bütçe vergi gelirlerine göre oldukça fazladır.

ÖTV’nin KDV’den Farkı Nedir?

ÖTV ile KDV pek çok konuda birbirine benzer ancak ÖTV’yi KDV’den ayıran temel bir özellik vardır; o da ÖTV’nin tek aşamalı olmasıdır.
ÖTV, konusuna giren mallar üzerinden, tek bir kez olmak üzere; imalat, ithalat ya da ilk iktisap aşamasında alınır.
ÖTV’nin konusu olan mallar el değiştirince (ikinci elde) yeniden ÖTV ödenmez.

Hangi Ürünlere ÖTV Uygulanır?

ÖTV Kanunu’nun 4. maddesindeki I, II, III ve IV sayılı tarifeler, ÖTV’nin uygulandığı ürünleri şöyle sıralar:

Çevreye zarar veren akaryakıt ve yağ türevi ürünler
Lüks taşıtlar
İnsan sağlığına zarar veren tütün ve alkol ürünleri
Beyaz eşya, kürk gibi lüks tüketim ürünleri

Kimler ÖTV Mükellefidir?

ÖTV Kanunu’nun 4. maddesi, ÖTV mükellefini şöyle tanımlar:

I, III ve IV sayılı tarifelerdeki mallar ile II sayılı tarifedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanları imal, inşa veya ithal edenler ile bu malların müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenler ile
II sayılı tarifedeki mallardan kayıt ve tescile tâbi olanlar için; motorlu araç ticareti yapanlar, kullanmak üzere ithal edenler veya müzayede yoluyla satışını gerçekleştirenlerdir.
Aynı maddede şöyle bir açıklama da bulunur: “Mükellefin Türkiye içinde ikametgâhının, işyerinin, kanuni ve iş merkezlerinin bulunmaması halleri ile gerekli görülen diğer hallerde Maliye Bakanlığı, vergi alacağının emniyet altına alınması amacıyla vergiye tâbi işlemlere taraf olanları verginin ödenmesinden sorumlu tutabilir.”.

Özel Tüketim Vergisi Beyannamesi Ne Zaman Verilir?

ÖTV I sayılı tarifedeki mallar için 15 günlük periyotlarda olmak üzere ayda 2 kez, III ve IV sayılı tarifelerdeki mallar ile II sayılı tarifedeki mallardan kayıt ve tescile tabi olmayanların tesliminde, faaliyette bulunulan takvim yılının birer aylık dönemlerinde beyan edilir.
Beyan edilen vergiler, I sayılı tarifedeki mallar için vergilendirme dönemini izleyen 10. günü (1. dönem için her ayın 25. günü , 2. dönem için takip eden ayın 10. günü akşamına kadar), diğer mallar için vergilendirme dönemini izleyen ayın 15. günü akşamına dek mükellefin KDV için bağlı olduğu vergi dairesine verilir.
II sayılı tarifedeki kayıt ve tescile tabi mallara ait Özel Tüketim Vergisi beyannamesi, ilk iktisapla ilgili işlemlerin tamamlanmasından önce bu işlemlerin yapıldığı yerdeki vergi dairesine verilip vergi aynı gün ödenir.
İthalatta alınan vergiyi ise ilgili gümrük idaresi hesaplar; gümrük mevzuatına göre kabul edilen beyanname ya da diğer belgeler üzerine imza alınarak mükellefe, kanuni temsilcisine ya da gümrük müşavirine tebliğ edilerek ithalat ile aynı zamanda ödenir.

Güncel ÖTV Tutarları ve Oranları Nelerdir?

Şu anda uygulamada olan ÖTV tutarları ile oranlarını Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) web sitesindeki ÖTV tutarları ve oranları sayfasından öğrenebilirsiniz.

ÖTV İstisnası Nedir?

Kanun değişiklikleriyle gündeme gelen ÖTV istisnası, hangi durumlarda ÖTV alınması gereken bazı ürünlerden ÖTV alınmayacağını belirtir. 2016’da Özel Tüketim Vergisi Kanunu’na eklenen geçici 7 numaralı madde; otobüs, taksi, minibüs ya da dolmuş ile şehir için yolcu taşımacılığı yapan veya kamyon ve kamyonet ile ticari yük taşıma hizmeti veren firmaların ÖTV istisnasından yararlanabildiğini söyler. Aşağıdaki durumlar da ÖTV istisnası kapsamındadır: