Senet Nedir? Nasıl Doldurulur?

Kişi ve şirketler tarafından kullanılan senetlerin, senet özelliği taşıyabilmesi için doğru bir şekilde doldurulması gerekir. Borç ödeyen ve borç alan arasında bir anlaşma niteliği taşıyan bu yasal belge, krediyi geri ödeme taahhüdünü özetler. Bu durumda senet nasıl doldurulur veya senet nasıl yazılır sorusu ile ilgili bilinmesi gerekenleri bu yazımızda bulabilirsiniz.

Senet Nedir?

Şirketler ve bireyler tarafından kullanılan senet, düzenleyen kişi adına alacaklılık hakkı doğuran yazılı imzalı resmi bir belge olarak tanımlanır. Senedin, ödenecek borcun güvence altında tutulması için borçlu kişi tarafından imzalanarak alacaklı kişiye verilmesi gerekir.
Senette yazan miktarı ödemekle yükümlü olan borçlu taraf, senetli satış sonrası, vade tarihi geldiği zaman bu borcu ödemekle yükümlüdür. Aksi takdirde, senet ödenmediği zaman senedi düzenleyen alacaklı taraf hukuki süreç başlatma hakkına sahiptir.

Senedin Tarafları Kimlerdir?

Senedin tarafları “muhatap” ve lehtar terimleriyle ifade edilir. Bu tarafları “borçlu" ve “alacaklı” olarak da isimlendirebiliriz.
Senedin kıymetli evrak olması, bu belgenin belirli bir şekil ve düzene sahip olma zorunluluğunu da beraberinde getirir.

Senedi Kim Hazırlar?

Senet, borçlu kişi tarafından imzalanır ve alacaklıya iletilir. Senetli satışın gerçekleşmesinin ardından vade tarihi geldiğinde, borç takibi yapılır ve borçlunun senette yazan bedeli ödemesi gerekir.
Borçlu bu konuda yükümlüdür. Eğer senette belirtilen miktar borçlu tarafından ödenmezse alacaklı, bu borcu tahsil edebilmek için hukuki süreci başlatma hakkına sahip olacaktır.

Senet Türleri Nelerdir?

Senet açık senet ve protestolu senet olarak ikiye ayrılır.

Açık Senet Nedir?

Eğer bir senette ödeme günü ile ödenecek tutar doldurulmamışsa bu senet açık senettir. Açık senet alacaklının lehine olduğundan sık kullanılmaz. Çünkü senetin doğası gereği tutar ve ödeme tarihi genellikle alacaklı tarafından belirlenir.

Protestolu Senet Nedir?

Senedin son ödeme tarihinden 2 gün geçtikten sonra alacaklı halen tahsilat yapamamışsa senedi protesto işlemine tabi tutar. Bu durumda senet, protestolu senet statüsüne ulaşır. Ödenmeyen her senet için yasal yollara başvurulabilir.
Protesto, bankalar tarafından gerçekleştirilen bir işlemdir. Protestoya karşın ödeme yapılmazsa yasal süreç ve kanuni takip başlar.

Senet Nasıl Yazılır?

Senet doldurma işlemi için dikkat edilmesi gereken noktalar ödeme günü, ödenecek rakam, lehtarın ismi, ödeme şekli, düzenleme tarihi, düzenleme yeri, borçlunun adı soyadı ve açık adresi, TC kimlik numarası, kefil, imza olarak yer alır.

Aşağıdaki basit adımları takip ederek kendi senedinizi yazabilirsiniz?

1. Tarih: Öncelikle, senet düzenleme tarihine dikkat etmelisiniz. Senet oluşturulduğu tarihi sayfanın üst kısmına eklemelisiniz.
2. Tutar: İleri zamanlarda olası anlaşmazlıkları ve değişiklikleri önlemek için ödünç alınan para miktarını her zaman ekleyin. Eğer vade varsa, ödeme tarihinin yan kısmında bulunan vade kısmını doldurun. Senedin üst kısmında bulunan Türk Lirası başlıklı kısma ödenecek tutarı #ödenecek rakam# şeklinde yazın.
3. Not, kredinin koşullarını da içermelidir. Kredi koşulları, kredinin nasıl, ne zaman geri ödeneceğini ve geri ödeme yöntemini açıklar. Belirli tarihler ve zaman çizelgeleri içerir.
4. Eğer faiz alıyorsanız, kredinizin faiz oranını belirtmelisiniz. Bu bölümde kredinin sabit mi yoksa değişken mi olduğu belirtilmelidir. Borçlunun temerrüde düşmesi durumunda, krediler genellikle bir teminatla desteklenir. Bir teminat, borç veren için güvenlik sağlar. Genellikle bir teminat sağlamak, kredilerdeki faiz oranını düşürür. Bunlar teminatlı krediler olarak bilinir. Kredi teminatları güvence altına alınmış, senet teminat ve değeri hakkında ayrıntılı bilgi vermelidir.
5. Alacaklı şahsın isim ve TC kimlik numarasını yazın. Borçlunun isim, soyisim, TC kimlik numarası ve adresini yazın. Tüm tarafların notu yasal olarak uygulanabilir olması için imzalaması gerekir. Genellikle senet senetlerinin sadece sözü veren borçlu tarafından imzalanması gerekir.
6. Ödeme yerini mutlaka yazın.
7. Kefilin isim, soyisim ve TC kimlik numarasını yazın. Eğer kefil bir işletme veya şirketse vergi numarası ve vergi dairesini yazın.
8. Borç geri ödendikten sonra senetteki tarafların taahhüdü de sona erdirilebilir. Bunun için senet ibrazı yapmanız gerekir.
9. Senette yer alan ayın ifadesinin ardından ise borçlu olunan kişinin veya lehtar yani alacaklının adını yazın. Sonrasındaki boşluğa ödenecek tutarı yazıyla yazın. Üst kısımdaki gibi başına ve sonuna # ekleyin. Eğer varsa, kuruş kısmını da aynı şekilde yazın. Rakamla yazılan tutar ile yazılan tutar arasında farklılık bulunması halinde gerçek yazıyla yazılan tutar gerçek değer olarak kabul edilecektir.
10. Senedin alt kısmındaki bedeli ile alınmıştır arasındaki boşluk kısmını malen ya da nakden şeklinde doldurun.
11. Anlaşmazlık olması halinde, hangi mahmemenin bakacağını yazın. . Taraflar aynı şehirde ise, o şehrin ismini, eğer farklı şehirlerde ise ortak belirledikleri şehir yazılmalı.

Senet Doldururken Dikkat Edilmesi Gerekenler Nelerdir?

Hukuki kurallara uyulmadan hazırlanan bir senet geçersiz sayılır. Bu da birçok hak kaybına yol açabilir. İşte bu nedenle senet düzenlerken bazı hukuki şartlara dikkat etmek gerekir.
O halde senette bulunması gereken bilgileri ayrıntılı şekilde sıralayalım:

• Senette muhakkak senedi düzenleyen kişinin imzası bulunmalıdır.
• Senette ‘Bono’ veya ‘Emre Muharrer Bono’, ‘Emre Yazılı Senet’ ifadelerinden biri olmalıdır.
• Senet hiçbir koşula bağlanmamalıdır. Mesela senette “mal teslim edilirse şu miktarda meblağ ödenmelidir” gibi bir ifade bulunmamalıdır.
• Senette, senedin düzenlendiği tarih bulunmalıdır.
• Senette senedin lehtarının adı, soyadı ve TC kimlik numarası açıkça belirtilmelidir.

Senette bulunması zorunlu olmayan, tercihe bağlı olarak eklenebilecek bilgiler ise şunlardır:

• Senette vade yazmak zorunlu değildir. Senet, vadesiz olarak da kabul edilir.
• Senette ödemenin yapılacağı yeri yazmak zorunlu değildir.
• Senette “Bedeli nakten alınmıştır” ibaresi olmak zorunda değildir.
• Senette "Eğer bono ödenmezse diğer senetler de muaccel hale gelir” ibaresi olmak zorunda değildir.

Bunun dışında, senet doldururken şunları akıldan çıkarmamak gerekir:

• Borçlu olan taraf kendi el yazısıyla düzenlemeli.
• Her iki taraf imzaları atmadan seneti mutlaka okumalı.
• Senet imzalandıktan sonra borçlu olan taraf senetin bir fotokopisini mutlaka almalı.
• Eğer senete dair hazırlanmış bir sözleşme varsa, sözleşmenin her nüshasından birer tane iki tarafta da bulunmalı.
• Senet ödenmesi tamamlandığında imza kısmı yırtılıp atılmalı özellikle imza kısmı oradan yırtılıp atılmalı ve senetin üzerine bedeli ödenmiş ve tahsil edilmiştir kaydı düşülmeli.
• Ödenen senete ilişkin makbuz alınmalı.
• İleriki zamanlarda doğacak anlaşmazlıklara karşı önlem almak için ödenen senet bir süre muhafaza edilmeli.
• Son olarak, boş senete imza atılmamalıdır.

Senet Nasıl Tahsil Edilir?

Senedin tahsil edilmesi için kambiyo senetlerine özgü icra takibi başlatılması gerekir. Böylece ödeme emri borçluya tebliğ edilir.
Borçlu bu durumda beş gün içinde menfi tespit davası açar. Bu sürede menfi tespit davası açılmazsa takip kesinleşir, borçlunun malvarlığına haciz konulması söz konusu olabilir.
Kısacası kambiyo takibine başlandıktan sonra borçlunun malvarlığı varsa menfi tespit davası bulunmuyorsa senet 2-3 aylık bir süre içinde tahsil edilebilir.

Senet Ödenmezse Ne Olur?

Senedin ödenmediği hallerde, borçlu taraf için hapis cezası veya adli para cezası işleme konmaz. Fakat alacaklının senedin tahsil edebilmek adına yaptığı tüm masraf, senet miktarı ile birlikte borçlu tarafından ödenir.

Kıymetli evraklarınızın takibi için Mikro Yazılım çek-senet programı kullanabilir, işinizi garantiye alabilirsiniz.