Alıştan İade Muhasebe Kaydı ile Satıştan İade Muhasebe Kaydı Nedir?
Alıştan ve satıştan iade muhasebe kaydı nedir? Bu muhasebe kayıtları nasıl tutulur? Bu yazıda tüm ayrıntılarıyla sizin için anlattık!
Alıştan İade Muhasebe Kaydı Nedir?
Birçok işletme yapmış olduğu ticaretlerde zaman zaman aldıkları ürün ya da hizmetlerin iadesini talep etmektedir. Bu durumda alış iadesi yapılması gerekir. Yapılan alış iadesinin muhasebe kaydının nasıl tutulacağı da iŞletmeler tarafından bilinmelidir. Alış iadesi muhasebe kaydı nasıl yapılır sorusunun cevabını bu yazıda vermeye çalıştık.
Ürün alım satımlarında yapılan iadenin dışında işletmeler arasındaki ticaretlerde hizmet iadesi de yapılabilir. Bu tür hizmet iadelerinin de muhasebe kayıtları tutulmalıdır. Muhasebe kaydı işlemlerinde 153 Ticari Mallar Hesabı incelenerek tutulur. Bu hesaba ek olarak 15x nolu hesaplarda da aynı kayıt işlemi uygulanır.
Ticari Ürünlerin Alıştan İade Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?
Ticari ürünlerin alıştan iade muhasebe kayıtlarınınnasıl tutulması gerektiğini aşağıdaki tablolarda detaylı olarak inceleyelim.
Cari Hesap ile Aynı Vergilendirme Dönemi
Cari hesap ile aynı vergilendirme döneminde ticari ürünlerin alıştan iade muhasebe kaydı şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 320 Satıcılar Hesabı | Miktar | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | Miktar | |
| 391 Hesaplanan KDV Hesabı | Miktar |
Tabloda öncelikle 320 Satıcılar Hesabı belirtilmelidir. Bu hesapla birlikte, işletmelerin faaliyet konuları ile ilgili her türlü ürün ve hizmet alımlarından kaynaklanan senetsiz borçlar takip edilebilir.
- Olarak 153 Ticari Mallar Hesabı belirtilmelidir. Bu hesapla üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satılmak amacı ile alınan ticari ürünler sorumlu kişi tarafından takip edilebilir.
Son olarak 391 Hesaplanan KDV Hesabı gösterilmelidir. Bu hesap, teslim edilen ürün veya hizmetlerin, işletmenin kendi ihtiyacı için ürettiği duran varlıklar üzerinden hesaplanan, katma değer vergisi ile izlenebilen bir hesaptır.
Nakit ve Banka – Aynı Vergilendirme Dönemi
Nakit veya banka üzerinden aynı vergilendirme döneminde bu kayıt şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 100/102 Kasa/Banka Hesabı | Miktar | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | Miktar | |
| 391 Hesaplanan KDV Hesabı | Miktar |
Bu kayıt işleminde cari hesaptan yapılan kayıt işleminin aksine 100/102 Kasa/Banka Hesabı girilir. Bu hesapla birlikte işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve finans kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen tutarların takip edilmesi mümkün hale gelir.
Cari Hesap – Farklı Vergilendirme Dönemi
Cari hesaptan farklı vergilendirme döneminde alıştan iade muhasebe kaydı şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 320 Satıcılar Hesabı | Miktar | |
| 600 Yurtiçi Satışları Hesabı | Miktar | |
| 391 Hesaplanan KDV Hesabı | Miktar |
Bu kayıt işleminde vergilendirme döneminde yapılan kayıt işleminin aksine 600 Yurt İçi Satışlar Hesabı belirtilir. Bu hesap sayesinde yurt içindeki kişilere satımı gerçekleştirilen ürün ve hizmetler karşılığında alınan ya da tahakkuk ettirilen toplam miktar takip edilebilir. Bu hesap gelir hesabı olarak tanımlanır. Bu nedenle gelir tablosunda yer alırken bilanço tablosunda yer almaz.
Ayrıca bu işlemde güncel cari dönemde iadesi yapılan ürünün muhasebe kaydı yapılmıştır. Ancak bu ürünler önceki dönemlerde stokta kalan ürünlerdir. Bu nedenle bu ürünler satış olarak işlem görerek iade olarak kaydedilemezler.
Hizmet İadesi Alıştan Muhasebe Kaydı
Hizmet alış iadesi ve gider alış iadesinin muhasebe kayıtları aynı şekilde yapılır. Kayıt, aşağıdaki tabloda olduğu gibidir:
| Hesap | Borç | Alacak |
| 320 hesap | Miktar | |
| 649 hesap | Miktar | |
| 391 hesap | Miktar |
Satıştan İade Muhasebe Kaydı Nedir?
İşletmeler yapılan ticaretin ardından satılmış ürün veya hizmetlerin iadesini talep edebilir veya böyle bir taleple karşılaşabilirler. Bu duruma satıştan iade denilmektedir.
Eğer satıştan iade yapılacaksa satış iadesi muhasebe kaydı tutulması gerekir. Satıştan iade kaydı dönem içinde veya dönem dışında yapılmasına göre farklılık gösterebilir. Yazının bu kısmında da satıştan iade kaydı örnekleri vererek hangi hesapların belirtilmesi gerektiğini öğrenmiş olacağız.
Ticari Ürünlerin Satıştan İade Muhasebe Kaydı Nasıl Tutulur?
Ticari ürünlerin satıştan iade muhasebe kayıtlarınınnasıl tutulması gerektiğini aşağıdaki tablolarda detaylı olarak inceleyelim.
Cari Hesap ile Aynı Vergilendirme Dönemi
Cari hesaptan aynı vergilendirme döneminde bu kayıt şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 610 Satıştan İadeler Hesabı | Miktar | |
| 191 İndirilecek KDV Hesabı | Miktar | |
| 120 Alıcılar Hesabı | Miktar |
Satıştan iade muhasebe kaydı tablosunda gösterilmesi gereken hesaplar; 610 Satıştan İadeler Hesabı, 191 İndirilecek KDV Hesabı, 120 Alıcılar Hesabı şeklindedir.
610 Satıştan İadeler Hesabı, satılan ürünlerin iade edilen bölümlerindeki fatura tutarlarının izlenebildiği hesaptır.
191 İndirilecek KDV Hesabı, işletme tarafından, her türlü ürün ve hizmetin satın alınması sırasında satıcılara ödenen katma değer vergisinin izlenebildiği hesaptır.
120 Alıcılar Hesabı, işletmenin faaliyete konu olan ürün ve hizmet satışlarındaki senetsiz yani veresiye alacaklarının izlenmesi için kullanılan hesaptır.
Nakit ve Banka – Aynı Vergilendirme Dönemi
Satıştan iade muhasebe kaydı, nakit veya banka üzerinden aynı vergilendirme döneminde şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 610 Satıştan İadeler Hesabı | Miktar | |
| 191 İndirilecek KDV Hesabı | Miktar | |
| 100/102 Kasa/Bankalar Hesabı | Miktar |
Bu kayıt işleminde cari hesaptan yapılan kayıt işleminin aksine 100/102 Kasa/Bankalar Hesabı bildirilir. Bu hesapla birlikte işletmelerin yurt içi ve yurt dışında banka ve finans kurumlarında açtırılan hesaplarına yatırılan ve hesaptan çekilen tutarların takip edilmesi mümkün hale gelir.
Cari Hesap – Farklı Vergilendirme Dönemi
Cari hesaptan farklı vergilendirme döneminde, satıştan iade muhasebe kaydı şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 610 Satıştan İadeler Hesabı | Miktar | |
| 191 İndirilecek KDV Hesabı | Miktar | |
| 120 Alıcılar Hesabı | Miktar | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | Miktar | |
| 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı | Miktar |
Cari hesaptan farklı vergilendirme döneminde yapılacak olan satıştan iade muhasebe kayıtlarının tutulmasında 153 Ticari Mallar Hesabı ve 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı eklenmelidir. 153 Ticari Mallar Hesabı ile üzerinde herhangi bir değişikliğe tabi tutulmadan satılmak amacı ile alınan ticari ürünler sorumlu kişi tarafından takip edilebilir. 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı ile de herhangi bir değişikliğe tabi olmadan satılmak amacıyla alınan ticari ürünler ve hizmetlerin maliyetleri izlenebilir.
Nakit ve Banka – Farklı Vergilendirme Dönemi
Nakit veya banka üzerinden farklı vergilendirme döneminde, satıştan iade muhasebe kaydı şöyle tutulur:
| Hesap | Borç | Alacak |
|---|---|---|
| 610 Satıştan İadeler Hesabı | Miktar | |
| 191 İndirilecek KDV Hesabı | Miktar | |
| 100/102 Kasa/Bankalar Hesabı | Miktar | |
| 153 Ticari Mallar Hesabı | Miktar | |
| 621 Satılan Ticari Mallar Maliyeti Hesabı | Miktar |
Nakit veya banka üzerinden farklı vergilendirme döneminde satıştan iade muhasebe kaydı tutulacak ürün veya hizmetler için belirtilecek hesaplar da bu şekildedir.
Sıkça Sorulan Sorular
Alıştan iade ve satıştan iade muhasebe kayıtlarıyla ilgili sıkça sorulan sorulardan bazılarının cevapları şöyle.
Alıştan iade KDV beyannamesinde nerede gösterilir?
Alıştan iadelere ilişkin Matrah ve KDV tutarı, KDV beyannamesinin “matrah” kulakçığında 504 numaralı kod ile yer alan “Alınan malların iadesi, gerçekleşmeyen işlemler” bölümünde gösterilir.
Satıştan iadeler KDV beyannamesinde nerede gösterilir?
Satıştan iadelere ilişkin KDV tutarı, KDV-1 beyannamesinde “indirimler” kulakçığının “indirimler” bölümünde, 103 numaralı kod ile “Satıştan iade edilen, işlemi gerçekleşmeyen veya işleminden vazgeçilen Mal ve hizmetler nedeniyle indirilmesi Gereken KDV” satırı işaretlenerek beyan edilir.
Alış ve satış iadeleri nasıl vergilendirilir?
3065 sayılı KDV Kanunu’nun 35. maddesinde konuyla ilgili şu hükümler bulunur:
"Malların iade edilmesi, işlemin gerçekleşmemesi, işlemden vazgeçilmesi veya sair sebeplerle matrahta değişiklik vukubulduğu hallerde, vergiye tabi işlemleri yapmış olan mükellefin bunlar için borçlandığı vergiyi, bu işlemlere muhatap olan mükellefin ise indirme hakkı bulunan vergiyi değişikliğin mahiyetine uygun şekilde ve değişikliğin vuku- bulduğu dönem içinde düzeltmelidir."
Bu durumda iade nedeniyle daha önce satış sırasında hesaplanan ve alıcısı tarafından indirilen KDV’nin düzeltilmesi gerekir.
İşletmeniz büyürken tüm muhasebe süreçlerinizi etkin bir şekilde yürütmek için Mikro Yazılım ticari muhasebe programı kullanabilir, hem zamandan hem de işgücünden tasarruf ederek işletmenizin kârlılığını artırabilirsiniz.
BLOG
İlginizi çekebilecek diğer içerikler
