Maaş Bordrosu Nedir? Maaş Bordrosu Örneği

Bordo nedir, nasıl hesaplanır? Bordroya dair sorularınızı maaş bordrosu hesaplama örneği ile birlikte anlattık.

Bordro Sözcüğü Ne Anlama Geliyor? Bordrolama Ne Demek?

Türk Dil Kurumu’na göre “bordro” sözcüğünün tanımı “bir hesabın ayrıntılarını gösteren çizelge”dir. Dilimize Fransızcadan geçen bordro, bordro dökümü almayı, yani “bordrolama” adıyla da kısaltılan, çoğunlukla firmaların insan kaynakları veya muhasebe departmanları tarafından yapılan maaş bordrosu oluşturma ve çıkarma işlemini ifade eder.

Maaş Bordrosu Nedir?

Maaş bordrosu, işverenin çalışanına her ay ödemesi gereken ücreti ve bu ücret üzerinden yapılan yasal ve özel kesintileri gösteren kıymetli evraktır. Maaş bordrosu hem işçi hem de işveren için bir güvencedir. Bu güvenceyi sürdürebilmek, insan kaynakları ve muhasebe departmanlarının, maaş bordrosundaki hak ediş tahakkuklarını ve kesintilerde (özel ya da yasal) uygulanan işlemleri, kısacası bordrodaki kalemleri hatasız olarak düzenlemesi gerekir.

Maaş Bordrosunun Önemi Nedir?

Çalışanlar için, maaş bordrosu, ödenen maaşın doğruluğunu kontrol etmelerine ve vergi kesintilerini anlamalarına yardımcı olarak mali durumlarını izleme ve bütçe yapma süreçlerine katkı sağlar. Aynı zamanda, sosyal güvenlik ve diğer yasal hakların korunmasını sağlar.
İşverenler için ise maaş bordrosu, maaş ödemelerinin şeffaf bir şekilde belgelenmesini sağlar, vergi ve diğer yasal yükümlülükleri yerine getirir ve muhasebe kayıtlarını düzenler.
Bu nedenle, maaş bordrosu, iş ilişkilerinin adil ve düzenli bir şekilde yürütülmesi, yasal uyumluluğun sağlanması ve finansal şeffaflığın korunması açısından önemli bir role sahiptir.

Bordroyu İlgilendiren Kanun Maddeleri ve İdari Para Cezaları

Ücret bordrosu Vergi Usul Kanunu (VUK) 238. madde ile düzenlenmiştir. Kanun, işverenlerin her ay ödediği ücretler için maaş bordrosu tutması gerektiğini belirtir. Yasaya göre vergiden muaf ücretlerle diğer ücret üzerinden vergiye tabi hizmet erbabına yapılan ücret ödemeleri için bordro tutulmaz.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 37. maddesine göre “İşveren işyerinde veya bankaya yaptığı ödemelerde işçiye ücret hesabını gösterir imzalı veya işyerinin özel işaretini taşıyan bir pusula vermek zorundadır.”
5510 sayılı kanunun 102. maddesinin alt bendinde şöyle bir ifade bulunur: "İşverenler tarafından ibraz edilen aylık ücret tediye bordrosunda; işyerinin sicil numarası, bordronun ilişkin olduğu ay, sigortalının adı, soyadı, sigortalının sosyal güvenlik sicil numarası, ücret ödenen gün sayısı, sigortalının ücreti, ödenen ücret tutarı ve ücretin alındığına dair sigortalının imzasının bulunması zorunludur. Belirtilen unsurlardan herhangi birini ihtiva etmeyen (imza şartı yönünden makbuz mukabilinde veya banka kanalıyla yapılan ödemeler hariç) ücret tediye bordroları geçerli sayılmaz ve her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık asgari ücretin yarısı tutarında, idari para cezası uygulanır.”
Maaş bordroları da kayıtdışı ekonomiyi önleyen bir unsurdur. Aynı zamanda da hukuk davalarında da ispat aracıdır. Bu yüzden doğru şekilde düzenlenmeyen bordrolar için üç yasada da ceza öngörülür. Maaş bordrosunda hem asgari bilgiler olmalıdır hem de bordro şekil şartlarını yerine getirmelidir.

Maaş Bordrosu Nasıl Hesaplanır?

Standart bordronun nasıl hesaplandığını anlatmak için öncelikle kesintileri ve oranları bilmek gerekir. Emekli, engelli, teşvikli personel gibi özel statü taşımayan çalışanlar için aşağıdaki kesinti oranları ile bordro hesaplaması gerçekleştirilir.

• SSK primi işçinin payı = Brüt ücret x %14
• İşsizlik sigortası işçinin payı = Brüt ücret x %1
• Gelir vergisinin matrahı = Brüt ücret – (SSK işçi payı + işsizlik sigorta işçi payı)
• Gelir vergisi miktarı = Gelir vergisi matrahı x %15
• Damga vergisi miktarı = Brüt ücret x 0,00759
• Kesintilerin toplamı = SGK işçi payı + işsizlik sigortası işçi payı + Gelir vergisi + Damga vergisi
• Net ücret = Brüt ücret – Kesintiler toplamı

Ücretlerden alınan gelir vergisi dilimleri, her yıl Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) belirlediği ve duyurduğu tarifeye göre hesaplanır.

2023 Maaş Hesaplama Örneği

Aşağıda, 2023 yılı için örnek bir hesaplama tablosu bulunur. Ayrıca karışık işlemlerden kurtulup kolayca bordro hesabı yapmak için Mikro Yazılım’ın bordro hesaplama programı çözümüne göz atabilirsiniz.

Maaş Bordrosu Nasıl Alınır?

Personel, bordrosunu nasıl ve nereden almalıdır? Özel sektörde çalışanların, maaş bordrolarını hazırlatmak için çalıştıkları işyerinin insan kaynakları birimine veya muhasebe departmanına başvurmaları gerekir.
Memurların ise bordro sorgulamasını e-Devlet üzerinden yapması mümkün. e-Devlet sisteminde, geçmişe yönelik maaş bilgisi de görülebiliyor.
Daha fazla bilgi için Maaş Bordrosu Nasıl Alınır başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.