Tevkifatlı Fatura Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Tevkifatlı fatura nedir, kim tarafından kime kesilir? Muhasebe kaydı nasıl yapılır? Tevkifat uygulamasıyla ilgili sorularınızı bu yazıda cevapladık.

Tevkifat Ne Demektir?

‘Tevkifat’ sözcüğü, Türk Dil Kurumu tarafından “para konusundaki kesintiler” olarak tanımlanır.
Vergisel açıdan bakarsak bölüşme ve kesinti yapılması gereken işlemleri açıklayan tevkifat, devletin katma değer vergisini (KDV yalnızca satıcıdan almak yerine alıcı ve satıcı arasında bölüştürmesi işidir.
Devlet, tevkifat yaparak ödemelerin düzenini garanti eder.

Tevkifat Türleri Nelerdir?

İki tür tevkifat bulunur. Her ikisini de detaylarıyla açıklayalım:

Gelir Vergisi Tevkifatı

Gelir Vergisi Kanunu’nun 94. maddesinde bulunan gelir türleri üzerinden Bakanlar Kurulu’nun saptadığı oranlarda yapılan kesintiye gelir vergisi tevkifatı denir.
Gelir vergisi tevkifat oranlarını öğrenmek için Gelir İdaresi Başkanlığı’nın (GİB) Gelir Vergisi Tevkifat Oranları sayfasını kontrol edebilirsiniz.

KDV Tevkifatı

Yasanın saptadığı malların alım satımı ya da hizmet bedeli üzerinden hesaplanan KDV’nin bazen tamamı bazen de belirlenen oranlarda kesinti yapılarak satıcı yerine vergi dairesine (vergi sorumlusu sıfatıyla) beyan edilmesi ve ödenmesine KDV tevkifatı denir.

Tevkifatlı Fatura Nasıl Olur?

Normal fatura ve irsaliyeli fatura ile aynı olan tevkifatlı faturada, faturanın konusu olan KDV miktarı alıcı ve satıcı arasında bölüştürülür ve ikisinden de alınır.
Kısacası KDV’nin sorumluluğu yarı yarıya hem alıcıda hem de satıcıdadır.

Tevkifat Uygulanan işlemler Nelerdir?

Bütün hizmet veya ürün satışlarında tevkifat yapılmaz. Tevkifat, Bakanlar Kurulu’nun saptadığı belirli işlemlere uygulanır. Tevkifat uygulanan hizmetleri şöyle sıralayabiliriz:

• Bazı yapım işleri
• Bu işlerle ilgili mimarlık ve mühendislik hizmetleri
• Temizlik, bahçe ve çevre bakım hizmetleri
• Özel güvenlik hizmetleri
• Makine, teçhizat, demirbaş ve taşıtlara ait tamirat
• Bakım ve onarım hizmetleri
• Yemek servisi
• Danışmanlık ve denetim hizmetleri
• Yapı denetim hizmetleri

Kimler Tevkifat Yapar?

Peki kimler tevkifat yapar? Tevkifat uygulamasını gerçekleştirenleri aşağıda listeledik:

• Genel bütçeye dahil daireler, katma bütçeli idareler, il özel idareleri, belediyeler, köyler ve teşkil ettikleri birlikler
• Döner sermayeli kuruluşlar
• Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları
• Kanunla kurulan veya tüzel kişiliği haiz emekli ve yardım sandıkları
• Bankalar
• Kamu iktisadi teşebbüsleri
• Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar
• Organize sanayi bölgeleri ile menkul kıymetler, vadeli işlemler borsaları dahil tüm borsalar
• Yarıdan fazla hissesi doğrudan yukarıda sayılan idare, kurum ve kuruluşlara ait olan (tek başına veya birlikte) kurum, kuruluş ve işletmeler
• Payları İstanbul Menkul Kıymetler Borsası’nda işlem gören şirketler

Tevkifatlı Fatura Nasıl Hesaplanır?

Peki, tevkifatlı fatura nasıl hesaplanır? Bu hesabı şu örnekle açıklayalım:

• Diyelim ki tutarı 500 TL olan bir satış faturanız bulunuyor. Bu faturaya %20 oranında KDV eklenince KDV miktarı 100TL, genel toplam da 600TL olacaktır. Bu durumda satıcı olarak 100 TL KDV ödemeniz gerekir.
• Eğer tevkifat oranı da varsa ve 5/10 ise 100 TL’lik KDV tutarının 5/10’u yani yarısı 50 TL edecektir. Bu durumda 50 TL’lik bölüm tevkif edilmiştir; ödeme sorumluluğu ise sizden alıcıya geçmiş demektir. Yani 50 TL’lik sorumluluk sizde, kalan 50 TL ise alıcının sorumluluğundadır.
• Faturanın genel toplamı sizin için 600 TL’den 550 TL’ye iner.

Tevkifat Oranları Ne Anlama Gelir?

Önceden tanımlı olan 5/10, 9/10 gibi tevkifat oranları söz konusu olabilir.
Alıcı tevkifatlı satış faturası düzenlemenizi talep ettiyse kendisinden tevkifat oranını öğrenmelisiniz.
Dilerseniz süreci sağlıklı biçimde ilerletmek için mali müşavirinizle de konuşabilirsiniz. Tüm bu muhasebe işlemlerinizi Mikro Yazılım’ın ticari programlarıyla da kolaylıkla gerçekleştirebilirsiniz.

Tevkifatlı Faturanın Muhasebe Kaydı Nasıl Yapılır?

Bir hak ediş faturanızın olduğunu ve faturanın aşağıdaki detaylara sahip olduğunu düşünelim.

• Hakediş tutarı 100.000 TL
• KDV %20 20.000 TL
  Toplam 120.000 TL
  5/10 KDV Tevkifatı (-) 10.000
  Gelir Vergisi Stopajı % 3 (-) 3.000
  Genel toplam 107.000

Bu durumda muhasebe kaydı şöyle gerçekleştirilmeli:

• 120- 107.000 TL
• 193- 3.000 TL (%3 Gelir Vergisi kesintisi)
• 350- 100.000 TL
• 391- 10.000 TL

Tevkifata giren 10.000 TL’lik KDV’yi şirketiniz adına karşı taraf 2 numaralı KDV beyannamesi ile beyan edip ödeyebilir. Burada şirketinizin bir alacağı olmaz.

Tevkifatlı faturalarınızın tutarını kolayca hesaplamak için Mikro Yazılım KDV Tevkifatı Hesaplama Programı kullanabilir, zamandan tasarruf edebilirsiniz.