Dekont ve e-Dekont Nedir? Nasıl Alınır? 2025 Rehberi

Dijitalleşmenin hızla arttığı günümüzde, finansal belgelerin elektronik ortama taşınması hem işletmeler hem de bireyler için önemli kolaylıklar sağlıyor. Bu dönüşümün en güncel adımlarından biri ise e-Dekont uygulaması. Özellikle bankacılık ve finans sektöründe yoğun kullanılan dekontların elektronik ortamda düzenlenmesi, iş süreçlerini hızlandırırken arşivleme ve denetim açısından da büyük avantajlar sunuyor. Detayları yazımızda derledik.

Dekont Nedir ve Çeşitleri Nelerdir?

Dekont, yapılan bir finansal işlemi belgeleyen resmi evraktır. Bankacılık, muhasebe ve ticari faaliyetlerde, işlemin gerçekleştiğini kanıtlamak için düzenlenir. Para transferleri, ödeme ve tahsilatlar gibi işlemler dekont ile kayıt altına alınır. Hukuki açıdan da kanıt niteliği taşıdığından, dekontlar hem bireyler hem de işletmeler için büyük önem taşır.
Dekont Çeşitleri:

• Borç Dekontu: Bir kişi veya kurumun başka bir tarafa borçlandığını gösteren dekont türüdür. Muhasebede, borç doğuran işlemler için kayıt amacıyla düzenlenir.
• Alacak Dekontu: Bir kişi veya kurumun başka bir taraftan alacaklı olduğunu belgeleyen dekonttur. İşletmenin alacaklarını resmi kayda geçirmek amacıyla kullanılır.

e-Dekont Nedir?

e-Dekont, bankalar, finansman şirketleri, tasarruf finansman şirketleri, ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşları tarafından düzenlenen dekontların elektronik ortamda oluşturulup saklanmasına olanak tanıyan dijital bir belgedir.
Kağıt dekontların yerine geçen bu sistem, Gelir İdaresi Başkanlığı (GİB) tarafından e-belge düzenlemelerinin bir parçası olarak yürürlüğe alınmıştır.

e-Dekontun Hukuki Niteliği

Birkaç maddede inceleyelim:

• Vergi Usul Kanunu (VUK) kapsamında resmi bir belgedir.
• Islak imza zorunluluğu kaldırılmış, yerine elektronik doğrulama ve güvenli saklama yöntemleri getirilmiştir.
• Denetimlerde kağıt çıktı sunulması gerekmez, dijital kayıt yeterlidir.

562 Sıra No.lu Tebliğ ile e-Dekont Düzenlemelerinde Neler Değişti?

12.06.2024 tarihli 562 Sıra Nolu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile düzenlenen ilgili maddeleri sizin için özetledik:
Dekont düzenleme zorunluluğu genişletildi. Artık sadece finansman şirketleri değil;

• Tasarruf finansman şirketleri,
• Ödeme kuruluşları,
• Elektronik para kuruluşları da BSMV’ye tabi işlemlerinde fatura yerine geçmek üzere dekont düzenlemek zorunda.

Belge düzenleme kapsamı güncellendi.

• İlgili kuruluşlar BSMV’ye tabi işlemler için dekont,
• KDV’ye tabi işlemler için fatura,
• Ödeme ve e-para kuruluşları ise faaliyetlerine göre belirli dönemlerde hesap bildirim cetveli (ekstre) düzenleyebilecek.

Dekontun taşıması gereken zorunlu bilgiler:

• Kuruluşun unvanı, adresi, vergi dairesi ve VKN,
• Müşteri bilgileri (ad-soyad/unvan, adres, TCKN/VKN),
• Düzenleme tarihi, işin türü, miktarı, fiyatı ve tutarı,
• Belgeyi düzenleyen yetkilinin imzası.
• Ayrıca dekontun başlığı kuruluş türüne göre net şekilde belirtilecek.

BSMV’ye tabi işlemlerde dekont şartı:

• BSMV yükümlülüğünün doğduğu anda dekont düzenlenmeli.

• Düzenlenmezse “hiç düzenlenmemiş” sayılacak.

• Dekontlar için matbaa bastırma veya noter tasdiki zorunlu değil.

• Bir ay içinde düzenlenen dekont bilgileri ertesi ayın 15’ine kadar GİB’e elektronik ortamda gönderilmeli.

• Cezai Yaptırımlar: Dekont düzenlenmemesi, gerçeğe aykırı düzenlenmesi veya bildirimlerin süresinde yapılmaması halinde, VUK 353/2 ve mükerrer 355. maddeler uyarınca özel usulsüzlük cezası uygulanacak.

e-Dekont ile Kağıt Dekont Arasındaki Farklar Nelerdir?

Farkları bir tablo ile inceleyelim.

Özellik	Kağıt Dekont	e-Dekont
Düzenleme Şekli	Fiziksel ortamda, ıslak imza ile	Elektronik ortamda, dijital doğrulama ile
Arşivleme	Fiziksel klasörlerde	Dijital ortamda sınırsız
Erişim	Zahmetli ve zaman alıcı	Hızlı ve kolay
Maliyet	Yüksek (kağıt, baskı, arşiv)	Düşük
Çevresel Etki	Kağıt tüketimi yüksek	Çevre dostu

e-Dekont Kimler için Zorunlu?

e-Dekont, zorunlu bir uygulama değildir. Bununla birlikte;

• Bankalar 509 Sıra No’lu VUK Tebliğ’in IV.11.4 bölümüne göre istemeleri halinde 01.01.2020 tarihinden itibaren e-Dekont’a geçebilir.
• Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No:435)’nin (2) numaralı bölümünde sayılan kuruluşlar ( Finansman Şirketleri, Tasarruf Finansman Şirketleri, Ödeme Kuruluşları ve Elektronik Para Kuruluşları ) ise isteğe bağlı olarak 1/1/2025 tarihinden itibaren sisteme dahil olabilir.
• Zamanla, bu uygulamanın daha geniş bir yelpazeye zorunlu tutulması beklenmektedir.

e-Dekont Uygulamasının Avantajları Nelerdir?

Bazı avantajları şu şekilde sıralayabiliriz:

• Hız ve Kolaylık: İşlemler elektronik ortamda saniyeler içinde yapılır.
• Düşük Maliyet: Kağıt, baskı ve arşivleme masrafları ortadan kalkar.
• Yasal Geçerlilik: GİB tarafından belirlenen standartlara uygun olarak düzenlenir.
• Kolay Denetim: Elektronik ortamda arşivlenen dekontlara hızlı erişim sağlanır.
• Çevre Dostu: Kağıt kullanımının azalması sürdürülebilirlik açısından önemlidir.

e-Dekont Nasıl Düzenlenir?

Adımlar şu şekilde:

• Finansal işlem gerçekleştikten sonra, ilgili kurum (banka, ödeme kuruluşu vb.) dekontu elektronik ortamda düzenler.
• e-Dekont, GİB tarafından belirlenen format ve standartlarda (UBL-TR) hazırlanır.
• Düzenlenen belge, mükellefin e-Belge sistemi üzerinden alınabilir.
• e-Dekontlar, yasal süre boyunca dijital ortamda saklanır ve gerektiğinde ibraz edilebilir.
  

  e-Dekont Nasıl Sorgulanır?

  
  Hem kurumlar hem de bireysel işlemler için kolayca e-dekont sorgulama yapılabilir.
  e-Dekont sorgulama yöntemleri, işlemin hangi kurum üzerinden yapıldığına göre değişiklik gösterir:
  

  e-Dekont Sorgulama Yöntemleri

  
  Bazı yöntemleri birlikte inceleyelim.
  

  Banka İnternet Şubesi ve Mobil Uygulama Üzerinden e-Dekont Sorgulama

  
  En yaygın kullanılan yöntemdir.
• Banka internet şubesine veya mobil bankacılık uygulamasına giriş yaparak “Hesap Hareketleri” veya “Dekontlar” bölümünden erişim sağlanabilir.
• İşlem detayları (tarih, tutar, alıcı/gönderen bilgisi) seçilerek e-Dekont görüntülenebilir.
• PDF formatında indirme veya e-posta ile paylaşma imkanı vardır.
  

  Elektronik Para ve Ödeme Kuruluşlarının Sistemleri

  
  Paycell, ininal gibi ödeme kuruluşları kendi uygulamaları üzerinden e-Dekont sorgulama imkanı sunar. Hesap geçmişinden yapılan işlemler seçilerek dekont PDF formatında indirilebilir.
  

  Müşteri Hizmetleri veya Şube Üzerinden Talep

  
  Dijital kanallardan erişim sağlanamadığında banka şubesi veya müşteri hizmetlerinden e-Dekont talep edilebilir.
  

  e-Dekont Sorgulamada Dikkat Edilmesi Gerekenler

  
  e-Dekont sorgulama işlemi basit görünse de, güvenlik ve doğruluk açısından bazı noktalara özellikle dikkat edilmelidir:
• Resmi Kanalları Kullanın: Üçüncü taraf siteler veya güvenilir olmayan platformlardan işlem yapmak veri güvenliği açısından risklidir.
• Doğru Bilgilerle Sorgulama Yapın: İşlem tarihi, tutarı, gönderen/alıcı bilgileri veya dekont numarası doğru girilmelidir. Yanlış bilgi girilmesi, dekontun bulunamamasına veya yanlış belgeye erişilmesine neden olabilir.
• UUID veya Karekod Kontrolü: Her e-Dekont’un benzersiz bir UUID numarası ve karekodu bulunur. Bu bilgiler üzerinden sorgulama yapıldığında, belgenin doğruluğu hızlıca teyit edilebilir.
• Güvenli Bağlantı Kullanın: Sorgulama sırasında tarayıcı adres çubuğunda mutlaka “https://” ibaresi bulunmalıdır. Ortak Wi-Fi ağlarından mümkünse işlem yapılmamalı; güvenli internet bağlantısı tercih edilmelidir.
• Kişisel Bilgilere Dikkat: Dekont üzerinde yer alan TCKN, IBAN, telefon gibi bilgiler üçüncü kişilerle paylaşılmamalıdır.

e-Dekont Kullanım Alanları Nelerdir?

Elektronik dekontların en yaygın kullanım alanları şöyle sıralanabilir:

• Havale/EFT işlemleri
• Kredi ödemeleri
• Fatura ve vergi ödemeleri
• POS ve sanal POS işlemleri
• Döviz alım-satım işlemleri
• Para transferleri