Amortisman hesaplamanızı yapmak için aşağıdaki bilgileri doldurun.
"Amortisman Hesaplama" işlemi için ilgili alanları doldurun.
Amortisman Nedir?
Amortisman, işletmedeki duran varlıkların aşınma, yıpranma veya eskime nedeniyle zamanla değer kaybetmesini ifade eden bir kavramdır ve bu varlıkların ekonomik ömürleri boyunca gider olarak yazılmasını sağlar.
Amortisman Hesaplama Aracı Nedir? Ne İşe Yarar?
Amortisman hesaplama aracı, işletmelerin sahip oldukları duran varlıkların zaman içindeki değer kaybını hızlı ve doğru biçimde hesaplamalarına yardımcı olan dijital bir çözümdür. Bu araç sayesinde, demirbaşlarınızın, araçlarınızın veya gayrimenkullerinizin ekonomik ömürleri boyunca ne kadar değer kaybettiklerini kolayca öğrenebilirsiniz.
Mikro’nun amortisman hesaplama aracı ile:
- Farklı amortisman yöntemlerini kolayca uygulayabilir,
- Gider planlamanızı doğru şekilde yapabilir,
- Zaman ve iş gücünden tasarruf edebilirsiniz.
Amortisman Hesaplama Aracı Kimler İçin Uygun?
Amortisman hesaplama aracı, işletme büyüklüğünden bağımsız olarak finansal süreçlerini doğru yönetmek isteyen herkes için ideal bir çözümdür.
Başta KOBİ’ler, serbest muhasebeciler, mali müşavirler ve büyük ölçekli firmalar olmak üzere; duran varlıkların değerini takip eden tüm kullanıcılar bu araçtan yararlanabilir.
- KOBİ’ler ve girişimciler: Demirbaş ve ekipman yatırımlarının yıllara göre değer kaybını kolayca hesaplayarak finansal planlamalarını güçlendirir.
- Muhasebeciler ve mali müşavirler: Vergi mevzuatına uygun amortisman oranlarını saniyeler içinde hesaplayarak zaman tasarrufu sağlar.
- Finans yöneticileri: Doğru amortisman verileriyle bilançoları daha tutarlı hale getirir ve stratejik karar süreçlerini destekler.
Normal Amortisman Nasıl Hesaplanır?
Normal amortisman, eşit tutarlı amortisman olarak da bilinir. Bu yöntemde amortisman tutarı, varlığın tutarının sabit bir oranıyla veya ekonomik ömrüyle hesaplanır. Örneğin:
- Varlık Tutarı: 10,000 TL
- Ekonomik Ömür: 5 yıl
- Amortisman Tutarı: 10,000 TL / 5 yıl = 2,000 TL (yıllık)
Dolayısıyla bu yöntem kullanılırken amortisman hesaplama için şu formüle başvurulur:
maddi duran varlığın tutarı / varlığın ekonomik ömrü
Hızlandırılmış Amortisman Nasıl Hesaplanır?
Hızlandırılmış amortisman; işletmelerin varlıklarının değerini ilk yıllarda daha yüksek oranda gider yazarak vergi yükünü kısa vadede azaltmalarına olanak tanıyan bir amortisman yöntemidir. Özellikle teknolojisi hızla eskime potansiyeli taşıyan makineler, bilgisayarlar ve ekipmanlar için tercih edilir.
Hızlandırılmış amortisman azalan bakiyeler yöntemiyle hesaplanır. Bu yöntemde amortisman oranı, normal amortisman oranının iki katı olarak uygulanır ancak hiçbir şekilde %50’yi geçemez.
Formül:
Yıllık Amortisman Tutarı = Net Defter Değeri × (Normal Amortisman Oranı × 2)
Her yılın sonunda bulunan amortisman tutarı, ilgili varlığın net defter değerinden düşülür. Net defter değeri azaldıkça bir sonraki yılın amortisman tutarı da azalır.
Azalan Bakiyeler Yöntemi
Azalan bakiyeler yöntemi, amortismana tabi varlığın değerinin hızlandırılmış bir şekilde giderleştirilmesini sağlar. Bu yöntemde, amortisman hesaplanacak tutar, önceki yıllarda hesaplanmış olan amortisman tutarları düşülerek bulunur ve amortisman oranı, normal amortisman oranının iki katıdır ancak %50’yi geçmez. Her yıl üzerinden amortisman hesaplanacak değer, daha önce ayrılmış amortismanların toplamının çıkarılması ile tespit edilir. Enflasyon düzeltmesi yapılan dönemlerde ise düzeltilmiş değer üzerinden hesaplanır.
Bu yöntemde amortisman süresi, varlığın ekonomik ömrü ile sınırlıdır ve son yıl kalan net değer tamamen gider yazılarak yok edilir. Maddi olmayan duran varlıklara bu yöntem uygulanamaz. Azalan bakiyeler yöntemi, firmaların iktisadi kıymeti aktife aldıkları dönemde yüksek amortisman giderleri yazarak vergi avantajı sağlar, bu da nakit akışına pozitif katkıda bulunur.
Örnek:
ABC Ltd. Şti., 15.000 TL tutarında ve faydalı ömrü 4 yıl olan bir makine satın almış ve amortisman hesaplaması için Azalan Bakiyeler Yöntemi’ni seçmiştir. Amortisman hesaplaması şu şekilde yapılır:
- Normal Amortisman Oranı: 1 / 4 = %25
- Azalan Bakiyeler Amortisman Oranı: %25 * 2 = %50
- Yıl: 15.000 TL x %50 = 7.500 TL
- Yıl: (15.000 TL - 7.500 TL) x %50 = 3.750 TL
- Yıl: (7.500 TL - 3.750 TL) x %50 = 1.875 TL
- Yıl: Kalan net değer = 3.750 TL - 1.875 TL = 1.875 TL (Tamamen gider yazılır)
Fevkalade Amortisman Nedir?
Fevkalade amortisman yöntemi; yangın, deprem, sel gibi olağanüstü doğal afet durumlarında varlıkların değerinin tamamen veya kısmen kaybolması durumunda kullanılır.
İşletmeler bu tür durumlarla karşılaştıklarında varlıklarının amortismanını hızlandırmak için ilgili resmi birimlere başvururlar. Başvuru sonucunda, zarar gören varlıkların bir kısmının veya tamamının amortize edilmesi sağlanır. Böylece mali kayıplar vergi avantajı ile telafi edilmeye çalışılır.
Fevkalade Amortisman Nasıl Hesaplanır?
Fevkalade amortisman oranı, işletmenin uğradığı zararın boyutuna ve varlığın kalan değerine göre belirlenir. Oran ve yöntem, Maliye Bakanlığı’nın iznine tabidir.
Madenlerde Amortisman Hesaplama
Madenlerde amortisman, Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 316. maddesine göre belirlenir. Madenlerin ve taş ocaklarının, içindeki cevherin azalmasından dolayı maddi değer kaybı, amortisman yoluyla muhasebeleştirilir. Bu süreç, madenlerin tahmin edilen rezervlerini çıkarma hakkını elde etme ve çıkarma ile ilgili yapılan yatırımların, fiilen elde edilen maden miktarlarına göre itfa edilmesi şeklinde gerçekleşir.
Amortisman Hesaplama Aracı Kullanmanın Avantajları
Manuel hesaplamalarda yapılan küçük bir hata bile bilanço ve vergi beyannamelerinde önemli farklara yol açabilir. Amortisman hesaplama aracı ise bu süreci otomatik, doğru ve hızlı hale getirir.
Başlıca avantajları:
- Zaman tasarrufu sağlar. Karmaşık formüllerle uğraşmadan birkaç saniyede sonuç alınır.
- Doğruluk oranını artırır. Vergi mevzuatına uygun oranlar kullanılarak hata riski en aza indirilir.
- Kayıt düzenini kolaylaştırır. Tüm varlıkların amortisman bilgileri tek bir yerde güvenli biçimde tutulabilir.
- Güncel amortisman verileriyle yatırım, yenileme veya satış kararları daha bilinçli şekilde alınabilir.
Amortisman Oranları 2025
2025 yılı için amortisman sınırı 9.900 TL olarak açıklanmıştır. Bununla birlikte amortisman oranlarıyla ilgili tam listeye, GİB’in web sitesinde duyurulan amortisman oranları tablosu aracılığıyla ulaşabilirsiniz.
Amortisman Oranları Nasıl Belirlenir?
Amortisman oranları, hizmet süresi ve yararlı ömür esas alınarak belirlenir. Vergi Usul Kanunu’nun 315. maddesi uyarınca, işletmeler amortismana tabi kıymetlerini Maliye Bakanlığı tarafından belirlenen ve ilan edilen oranlar üzerinden amortismana tabi tutarlar. 5024 sayılı Kanun’la yapılan değişiklik sonrası, amortisman oranlarının üst sınırı kaldırılmış ve oranlar 28.04.2004 tarihli, 25446 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan 333 ve 339 Sıra No’lu V.U.K. Genel Tebliğlerinde ilan edilmiştir.
Yani amortisman oranı, varlıkların faydalı ömürlerine göre belirlenir ve 1 rakamının varlığın amortisman süresine (yararlı ömrüne) bölünmesiyle hesaplanır.
Sıkça Sorulan Sorular
Duran varlıkların zamanla yıpranıp aşındığını, eskidiğini biliyoruz. İşte ‘amortisman’ sözcüğü de duran varlıkların yıpranma, aşınma ve eskime payını ifade eder. İşletmeler, maddi varlıklarını normal koşullar altında bir yıldan daha uzun süre, hatta çok daha uzun yıllar kullanırlar. Ancak varlıkların ekonomik değeri vakit geçtikçe azalır. Bu yüzden duran varlıkların kullanım süreleri, yani ekonomik ömürleri de birer gider kalemi haline gelir. Bu giderler, mali dönemlere bölünerek hesaplanır ve varlıkların kullanıldığı muhasebe dönemlerine dağıtılarak kayda geçirilir.
Amortisman ayırma koşulları, 3’e ayrılır. Bunlar:
- Bir varlığın işletmede bir yıldan uzun süre kullanılabilir durumda olması,
- Yıpranma, aşınma veya eskime sebebiyle değerinin azalması,
- Değerleme gününde envantere dahil edilmesi ve kullanıma hazır olmasıdır.
Bu koşulları karşılayan tüm varlıklar amortisman değerine sahiptir ve işletmeler bu varlıkları gider olarak yazabilir.
Şirketlerin envanterlerindeki tüm varlıklar amortisman gideri kapsamında değerlendirilemez. Bir sabit varlığa amortisman uygulanması için o varlığın gayrimenkul olması; gayrimenkul benzeri olarak değerlenen iktisadi bir kıymet olması; alet, edevat, mefruşat, demirbaş veya sinema filmi olması lazımdır. Bunların dışındaki varlıklara amortisman uygulanmaz. Bu varlıkların amortisman olması için ayrıca amortisman ayırma koşullarını da karşılaması gereklidir.
Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) 315. maddesine göre amortismana tabi olan maddi varlıklar, Maliye Bakanlığı’nın iktisadi kıymetlerin faydalı ömürlerini dikkate alarak tespit ve ilan ettiği oranlar üzerinden hesaplanır.
En sık kullanılan amortisman yöntemlerini şöyle sıralayabiliriz:
- Normal (eşit tutarlı) amortisman yöntemi
- Azalan bakiyeler (hızlandırılmış amortisman) yöntemi
- Fevkalade amortisman yöntemi
Normal (eşit tutarlı) amortisman yöntemi
Bu yöntemde amortisman tutarı, duran varlığın tutarına sabit bir amortisman oranı uygulanarak ya da tutar ekonomik ömre bölünerek hesaplanır.
Normal amortisman hesaplama örneği:
Bir işletme KDV %18 hariç olmak üzere 5.000 TL değerinde bir demirbaş aldı diyelim. Demirbaşın ekonomik ömrü için de 5 yıl verelim. Bu durumda amortisman hesabını şu şekilde yapmalıyız:
Amortisman oranı 1/ekonomik ömür olarak hesaplanır. Yani 1/5 = 0,20’dir, yüzde karşılığı ise %20 olur. Bu durumda, yıllık amortisman değeri 5.000 x %20 = 1.000 TL’dir.
Aynı hesaplamayı yapmanın bir diğer yöntemi de tutarı ekonomik ömre bölmektir. Bu durumda hesabımız 5.000 / 5 = 1.000 TL olacaktır.
Azalan bakiyeler (hızlandırılmış amortisman) yöntemi*
Bu metotta varlıklar normal amortismana göre iki kat hızlı giderleşir. Giderleştirme işlemi ise alış tutarı üzerinden değil sene başına devreden net defter değeri üzerinden yapılır.
Azalan bakiyeler (hızlandırılmış amortisman) hesaplama örneği:
Örneğin bir işletmenin bir maddi varlığının alış bedelinin 100 TL; bu varlığın faydalı ömrünün de 5 yıl olduğunu düşünelim.
İlk yılı 100 / 5 x 2 = 40 TL olarak giderleştiririz. İkinci yılı (100 – 40) = 60 / 5 x 2 = 24 TL olarak giderleştiririz. Üçüncü yılı ise (60 – 24) = 36 / 5 x 2 = 14,40 TL olarak giderleştiririz. Bu hesap aynı şekilde devam eder.
İlk seneki hızlı giderleştirme, sonraki senelerde yavaşlar. Normal amortisman yönteminde bu hız her yıl aynı kalır. Yani normal amortisman yönteminden sonra azalan bakiyeler yöntemine dönülemez. Ancak azalan bakiyeler yönteminden normal yönteme dönülebilir. Ekonomik ömürden kaç sene kaldıysa eşit şekilde amortisman hesabı yapılabilir. Amortisman kaydı da buna göre tutulur.
Fevkalade amortisman yöntemi
Bu yöntem, doğal afet ve benzeri ekstrem durumlarda varlıkların kaybolması sonucunda kullanılır. Böyle bir durumda ilgili idareye başvurarak varlığın belli bir kısmının amortismanı yapılabilir.
Yukarıdaki bilgileri bu sorunun ışığında analiz edecek olursak, işletmeler diledikleri amortisman yöntemini seçebildiğini söyleyebiliriz. Ancak burada önemli bir kural vardır: Bir işletme bir varlığı normal amortisman yöntemi ile giderleştirmeye başladıktan sonra hızlandırılmış amortisman yöntemine geçemez. Bununla birlikte, hızlandırılmış amortisman yöntemini kullanmaya başladıysa, daha sonra normal amortisman yöntemine geçiş yapabilir. Bu durumda, kalan tutar ve kalan ekonomik ömre göre eşit şekilde amortisman hesaplanmalıdır.
Diğer Hesaplama Araçlarımız
Hesaplama araçlarımız ile işlemlerinizi gerçekleştirin
İlgili Blog Yazılarımız
Abone Olun
Blog sayfamıza abone olarak yeni içeriklerden haberdar olabilirsin!