FAVÖK Nedir? Nasıl Hesaplanır ve Yorumlanır?

FAVÖK (EBITDA), özellikle finans, muhasebe ve yatırım dünyasında şirketlerin operasyonel performansını analiz etmek için en sık kullanılan göstergelerden biridir. Bu yazıda FAVÖK’ün ne olduğunu, nasıl hesaplandığını, hangi amaçlarla kullanıldığını ve yorumlarken nelere dikkat edilmesi gerektiğini adım adım ve detaylı biçimde ele alıyoruz.

FAVÖK (EBITDA) Nedir?

FAVÖK; Faiz, Amortisman ve Vergi Öncesi Kâr ifadesinin kısaltmasıdır. İngilizce karşılığı EBITDA (Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation and Amortization) olarak kullanılır.
FAVÖK, bir işletmenin temel faaliyetlerinden ne kadar kazanç sağladığını göstermeyi amaçlar.
Böylece şirketlerin operasyonel performansları daha yalın bir şekilde karşılaştırılabilir.

FAVÖK Açılımı Ne Anlama Gelir?

FAVÖK, dört temel unsurun kâr hesabından çıkarılmasıyla oluşur:

• Faiz: Kredi ve borçlanma maliyetleri
• Vergi: Kurumlar vergisi ve benzeri yükümlülükler
• Amortisman hesaplama
• İtfa Payları: Maddi olmayan duran varlıkların giderleştirilmesi

Bu kalemler çıkarıldığında geriye kalan tutar, şirketin operasyonlardan ürettiği kazancı ifade eder.

FAVÖK’ün Temel Amacı

FAVÖK hesaplamanın amaçlarını şöyle sıralayabiliriz:

• Şirketin esas faaliyet kârlılığını ölçmek
• Farklı finansman yapılarına sahip şirketleri karşılaştırılabilir hale getirmek
• Yatırımcılar ve kredi verenler için nakit yaratma potansiyeline dair fikir vermek

FAVÖK ile Nakit Akışı Arasındaki Fark Nedir?

FAVÖK ile nakit akışı sıklıkla birbiriyle karıştırılan iki finansal göstergedir. Her ikisi de işletmenin finansal gücü hakkında bilgi verse de, aynı şeyi ifade etmezler ve farklı amaçlarla kullanılırlar.
FAVÖK, bir şirketin operasyonel kârlılığını ölçerken; nakit akışı, işletmeye gerçek anlamda giren ve çıkan parayı gösterir.

FAVÖK Nasıl Hesaplanır?

FAVÖK hesaplaması için pratikte kullanılan birden fazla yöntem vardır. En yaygın iki yöntem aşağıda yer almaktadır.

Net Kârdan FAVÖK Hesaplama

Bu yöntemde şirketin net dönem kârı esas alınır ve belirli giderler tekrar eklenir.

• Net Dönem Kârı
• Faiz Giderleri (+)
• Vergi Giderleri (+)
• Amortisman ve İtfa Giderleri (+)

Formül:
FAVÖK = Net Kâr + Faiz + Vergi + Amortisman ve İtfa Payları

Faaliyet Kârından FAVÖK Hesaplama

Bu yöntemde ise faaliyet kârı üzerinden ilerlenir.

• Faaliyet Kârı
• Amortisman ve İtfa Giderleri (+)

Formül:
FAVÖK = Faaliyet Kârı + Amortisman ve İtfa Payları

FAVÖK Hesaplama Örneği

Aşağıdaki örnek tablo, FAVÖK’ün nasıl hesaplandığını daha net göstermektedir.

Kalem	Tutar (TL)
Net Dönem Kârı	1.200.000
Faiz Giderleri	300.000
Vergi Giderleri	250.000
Amortisman ve İtfa Giderleri	450.000
FAVÖK	2.200.000

Bu örnekte şirketin operasyonel faaliyetlerinden elde ettiği kazanç 2.200.000 TL’dir.

FAVÖK Neden Önemlidir?

FAVÖK’ün yaygın olarak kullanılmasının birkaç temel nedeni vardır.

• Şirketlerin esas faaliyet performansını ortaya koyar
• Borçluluk ve vergi yapısından bağımsız analiz yapılmasını sağlar
• Uluslararası şirket karşılaştırmalarında standart bir ölçüt sunar
• Kredi verenler için borç ödeme kapasitesini değerlendirmede kullanılır
  

  FAVÖK Hangi Analizlerde Kullanılır?

  
  Şu analizlerde kullanılabilir:
• Şirket değerleme (çarpan analizi, EV/FAVÖK)
• Kredi değerlendirme süreçleri
• Birleşme ve satın alma işlemleri
• Finansal performans ve kârlılık analizleri

FAVÖK Marjı Nedir?

FAVÖK marjı; FAVÖK’ün net satışlara oranlanmasıyla elde edilir ve şirketin satışlarından ne kadar operasyonel kâr ürettiğini gösterir.
Formül:
FAVÖK Marjı = (FAVÖK / Net Satışlar) x 100

FAVÖK Marjı Örneği

Bir örnekle inceleyelim.

Kalem	Tutar (TL)
Net Satışlar	10.000.000
FAVÖK	2.000.000
FAVÖK Marjı	%20

Bu durumda şirket, her 100 TL’lik satıştan 20 TL operasyonel kâr üretmektedir.

FAVÖK Nasıl Yorumlanır?

FAVÖK tek başına değerlendirildiğinde yanıltıcı olabilir. Doğru yorum için bazı kriterler birlikte ele alınmalıdır.

Yüksek FAVÖK Ne Anlama Gelir?

Yüksek FAVÖK şunu anlatır: - Operasyonel verimliliğin yüksek olduğunu - Şirketin faaliyetlerinden güçlü gelir ürettiğini - Borç ödeme ve yatırım kapasitesinin iyi olduğunu

Düşük FAVÖK Ne Anlama Gelir?

Düşük FAVÖK şunu gösterir: - Operasyonel maliyetlerin yüksek olabileceğini - Satış gelirlerinin yeterince kâra dönüşmediğini - İş modelinde verimlilik sorunları olabileceğini

Negatif FAVÖK Ne Anlama Gelir?

Negatif FAVÖK, bir işletmenin esas faaliyetlerinden elde ettiği gelirlerin, yine bu faaliyetleri yürütmek için katlanılan operasyonel giderleri karşılayamadığını gösterir. Başka bir ifadeyle şirket, faiz, vergi ve amortisman gibi kalemler hesaba katılmadan dahi operasyonel zarar etmektedir. **Negatif FAVÖK neden oluşur?** - Satış gelirlerinin yetersiz olması - Üretim, personel veya genel yönetim giderlerinin yüksekliği - [Ölçek ekonomisine](https://www.mikro.com.tr/olcek-ekonomisi-nedir/) henüz ulaşılamamış olması - Talep daralması veya pazar payı kaybı - Verimsiz iş süreçleri ve maliyet yönetimi sorunları

Peki, negatif FAVÖK her zaman olumsuz mu değerlendirilir?
Negatif FAVÖK her durumda şirketin başarısız olduğu anlamına gelmez. Özellikle:

• Yeni kurulan girişimler
• Hızlı büyüme ve yatırım dönemindeki şirketler
• Pazara giriş aşamasında yüksek harcama yapan işletmeler

için negatif FAVÖK geçici ve öngörülebilir bir durum olabilir. Bu tür şirketlerde FAVÖK’ün zaman içinde pozitife dönüp dönmediği yakından izlenmelidir.

FAVÖK Yorumlamada Sektör Karşılaştırması Neden Önemlidir?

Şöyle açıklayalım:
Her sektörün maliyet yapısı farklıdır

• Sermaye yoğun sektörlerde amortisman yükü yüksektir
• Hizmet sektörlerinde FAVÖK marjları genellikle daha yüksektir

Bu nedenle FAVÖK ve FAVÖK marjı mutlaka aynı sektördeki şirketlerle karşılaştırılmalıdır.

FAVÖK’ün Avantajları

Bir metrik olarak FAVÖK kullanmak şu avantajları sağlar:

• Muhasebe politikalarından daha az etkilenir
• Uluslararası karşılaştırma imkânı sunar
• Şirket değerleme çalışmalarında sıkça kullanılır
• Operasyonel performansı net biçimde gösterir
  

  FAVÖK’ün Sınırlamaları

  
  Her metrikte olduğu gibi FAVÖK söz konusu olduğunda da bazı sınırlamalar söz konusudur:
• Gerçek nakit akışını birebir yansıtmaz
• Yatırım harcamalarını ve borç geri ödemelerini dikkate almaz
• Tek başına finansal sağlığı ölçmek için yeterli değildir